Thị trường thực phẩm Halal toàn cầu mang lại cho Việt Nam nhiều tiềm năng. Nhờ nền tảng nông nghiệp vững chắc, vị trí chiến lược gần các thị trường Hồi giáo lớn và các sáng kiến của chính phủ, Việt Nam đang nổi lên như một nhà cung cấp thực phẩm Halal đầy triển vọng. Gần 1.000 doanh nghiệp trong nước đã đạt chứng nhận Halal, cho thấy sự hội nhập ngày càng sâu rộng với các tiêu chuẩn quốc tế. Để khai thác tiềm năng này, các doanh nghiệp cần nhận thức được những thách thức và cam kết duy trì các tiêu chuẩn Halal, xây dựng hệ thống logistics minh bạch, đồng thời tận dụng các mối quan hệ đối tác và ngoại giao Việt Nam.

Tổng quan về thị trường thực phẩm Halal

Thuật ngữ thực phẩm Halal dùng để chỉ các sản phẩm được phép theo luật Hồi giáo, bao gồm nguyên liệu, quy trình chế biến và xử lý. Thị trường thực phẩm Halal toàn cầu, được định giá hơn 1 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2024, ước tính khoảng 2,9 nghìn tỷ đô la Mỹ.[1], đang mở rộng nhanh chóng, được thúc đẩy bởi dân số Hồi giáo gia tăng và nhu cầu toàn cầu về thực phẩm an toàn, chất lượng cao[2]Ngành công nghiệp thực phẩm Halal toàn cầu dự kiến sẽ đạt gần $9,5 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2034, với mức tăng trưởng hàng năm gần 10%. Các quốc gia Hồi giáo như Indonesia, Malaysia và các nước Trung Đông là những nước tiêu thụ lớn nhất, nhưng các quốc gia không theo đạo Hồi như Brazil, Úc và Trung Quốc đã trở thành những nhà xuất khẩu Halal lớn nhờ các chứng nhận và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.

Halal Food Market Size 2024 to 2034

Nguồn: Nghiên cứu tiền lệ (2024)

Trong khi ít hơn 0,1% người Việt Nam theo đạo Hồi[3]Cơ hội halal của Việt Nam chủ yếu đến từ xuất khẩu. Việt Nam đang tích cực định vị mình trong lĩnh vực này. Năm 2024, xuất khẩu hàng hóa Halal sang Trung Đông và Châu Phi đạt gần 1.400 tỷ USD.Hơn nữa, hiện nay Việt Nam chỉ xuất khẩu khoảng 20 loại hàng hóa sang các thị trường halal, cho thấy tiềm năng mở rộng đáng kể.[7].

Trong nước, nhu cầu về thực phẩm Halal và các dịch vụ thân thiện với Halal cũng đang nổi lên, đặc biệt là thông qua du lịch. Năm 2024, Hà Nội đón khoảng 650.000 lượt khách du lịch Hồi giáo, chiếm khoảng 151.000 lượt khách quốc tế.[8]Ngày càng nhiều siêu thị đang dự trữ các sản phẩm đạt chứng nhận Halal để thu hút cả du khách Hồi giáo và người tiêu dùng Việt Nam quan tâm đến sức khỏe. Cơ sở hạ tầng du lịch cũng đang được cải thiện: các khách sạn và nhà hàng đang cung cấp dịch vụ ăn uống đạt chứng nhận Halal, cơ sở cầu nguyện và khu vực ăn uống riêng biệt cho khách Hồi giáo.[9].

Việt Nam nắm giữ nhiều động lực tăng trưởng để mở rộng sang thị trường thực phẩm Halal. Là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo, hải sản, cà phê, tiêu và trái cây nhiệt đới hàng đầu thế giới, vốn tự nhiên tuân thủ các tiêu chuẩn chế độ ăn uống Halal, Việt Nam sở hữu nền tảng sản xuất đa dạng và có khả năng mở rộng. Ngành thủy sản và gia cầm của Việt Nam hiện đang áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và HACCP, phù hợp chặt chẽ với các nguyên tắc Halal.[10]Về mặt địa lý, Việt Nam nằm ở trung tâm Đông Nam Á, gần các thị trường Hồi giáo lớn như Indonesia, Malaysia và Brunei.

Quan hệ ngoại giao và thương mại chặt chẽ của Việt Nam với các nước Hồi giáo, bao gồm Malaysia, Indonesia, Ả Rập Xê Út và UAE, cũng góp phần tăng cường sự công nhận lẫn nhau và niềm tin kinh doanh. Về mặt thể chế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) và Bộ Công Thương (CNTT) đã thành lập Hệ thống chứng nhận Halal quốc gia (HALCERT).[11]Mục tiêu của dự án là tích hợp các tiêu chuẩn trong nước với các hệ thống Halal quốc tế như JAKIM (Malaysia) và MUIS (Singapore)[12]Khi đi vào hoạt động hoàn toàn, HALCERT được kỳ vọng sẽ giảm chi phí chứng nhận, thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao uy tín xuất khẩu Halal của Việt Nam.

Những tên tuổi lớn của Việt Nam trên thị trường thực phẩm Halal

Sự tham gia của Việt Nam vào ngành công nghiệp thực phẩm Halal toàn cầu đã tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây. Gần 1.000 doanh nghiệp Việt Nam đã đạt chứng nhận Halal, cho phép họ xuất khẩu sản phẩm thực phẩm sang các thị trường ASEAN, Trung Đông và Châu Phi. Các doanh nghiệp được chứng nhận này đến từ nhiều lĩnh vực, phản ánh nền tảng nông sản - thực phẩm đa dạng của Việt Nam, có khả năng đáp ứng các nhu cầu đa dạng của thị trường thực phẩm Halal.

Nguồn: Tổng hợp của B&Company

Những thách thức chính để mở rộng thị trường thực phẩm Halal

Tiêu chuẩn quy định rời rạc và không thống nhất

Trong khi khuôn khổ HALCERT đang trong quá trình phát triển, chứng nhận Halal của Việt Nam vẫn còn phân mảnh và chưa được công nhận quốc tế. Do đó, các nhà xuất khẩu phải đối mặt với chi phí cao và sự phức tạp trong việc chứng nhận sản phẩm của mình để đáp ứng các tiêu chuẩn Halal. Tại các thị trường khác nhau, các yêu cầu chứng nhận khác nhau, dẫn đến các thủ tục tốn kém và mất thời gian.[13].

Các doanh nghiệp Việt Nam thiếu nguồn lực và năng lực

Phần lớn các nhà sản xuất thực phẩm Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), năng lực tài chính và quản lý hạn chế để đáp ứng các tiêu chuẩn Halal. Thay vì áp dụng một phương pháp tiếp cận toàn diện khi thâm nhập thị trường Halal, nhiều doanh nghiệp coi chứng nhận Halal như một thỏa thuận xuất khẩu ngắn hạn, dẫn đến đơn hàng một lần hoặc thất bại nhanh chóng. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam thiếu hiểu biết sâu sắc về văn hóa tiêu dùng Hồi giáo, nhu cầu thị trường, bao bì, phân phối và các quy định xuất khẩu.[14].

Hạn chế về cơ sở hạ tầng và chuỗi cung ứng

Cơ sở hạ tầng và hệ thống chuỗi cung ứng của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn đáp ứng các yêu cầu sản xuất và phân phối Halal. Việc duy trì sự phân tách chặt chẽ giữa nguyên liệu Halal và không Halal, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và quản lý rủi ro ô nhiễm đều đòi hỏi đầu tư vào hậu cần, hệ thống chuỗi lạnh và theo dõi kỹ thuật số. Nhiều cơ sở chế biến không có cơ sở Halal chuyên dụng, và các nhà xuất khẩu thường phải đối mặt với chi phí vận chuyển và chứng nhận cao. Việc thiếu các phòng thử nghiệm đạt chuẩn Halal và đội ngũ kiểm định viên được đào tạo bài bản vẫn là một điểm nghẽn quan trọng trong hoạt động.[15].

Cạnh tranh khu vực mạnh mẽ

Việt Nam đang tham gia thị trường thực phẩm Halal khá muộn so với các đối thủ cạnh tranh trong khu vực như Malaysia, Indonesia và Thái Lan, cũng như các nước xuất khẩu toàn cầu như Brazil và Úc.[16]. Các quốc gia này có hệ thống chứng nhận lâu đời, các khu công nghiệp Halal quy mô lớn và thương hiệu mạnh tại các thị trường Hồi giáo.

Halal Food Export in 2024

Nguồn: Báo cáo tình hình kinh tế Hồi giáo toàn cầu (2024)

Ý nghĩa kinh doanh

Việc Việt Nam gia nhập thị trường thực phẩm Halal mang đến những cơ hội rõ ràng, nhưng việc hiện thực hóa chúng đòi hỏi sự phối hợp hành động giữa chính phủ, nhà đầu tư và doanh nghiệp trong nước. Thế mạnh nông nghiệp và tiềm năng xuất khẩu của đất nước phải được kết hợp với chứng nhận uy tín quốc tế, đào tạo chuyên môn và logistics hiệu quả để đảm bảo khả năng cạnh tranh.

Các hành động chiến lược dành cho nhà đầu tư bao gồm:

– Nhắm mục tiêu vào các danh mục xuất khẩu có tiềm năng cao với các chứng nhận chất lượng hiện có, chẳng hạn như hải sản, gia cầm và thực phẩm chế biến.

– Nâng cấp và duy trì các tiêu chuẩn hoạt động trong toàn bộ quá trình tìm nguồn cung ứng, chế biến và hậu cần để tuân thủ các tiêu chuẩn chứng nhận Halal, từ đó đạt được chứng nhận.

– Hình thành quan hệ đối tác với các nhà sản xuất địa phương giàu kinh nghiệm và các tổ chức chứng nhận được công nhận quốc tế để giảm rủi ro tuân thủ và tăng cường niềm tin vào thương hiệu.

– Xây dựng khả năng truy xuất nguồn gốc và minh bạch thương hiệu vào hệ thống sản xuất và tiếp thị để củng cố niềm tin của người tiêu dùng.

– Tận dụng các mối quan hệ ngoại giao và hiệp định thương mại hiện có của Việt Nam để tiếp cận thị trường ASEAN và Trung Đông.

Học hỏi từ Trung Quốc, Úc và Brazil, Việt Nam nên đưa các tiêu chuẩn Halal vào hệ thống xuất khẩu chính thống thay vì chỉ coi chúng như một thị trường ngách. Với những cải cách bền vững và chứng nhận uy tín, Việt Nam có thể chuyển mình từ một đối thủ đầy triển vọng thành một trung tâm thực phẩm Halal của khu vực trong thập kỷ tới.

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.

[1] Nghiên cứu Precedence, Quy mô, Thị phần và Xu hướng Thị trường Thực phẩm Halal từ năm 2025 đến năm 2034 (https://www.precedenceresearch.com/halal-food-market)

[2] Cục Halal Canada, Thống kê thị trường Halal: Thực phẩm, Mỹ phẩm, Dược phẩm, Thực phẩm bổ sung, Bao bì & Nhiều hơn nữa (https://halalbureau.ca/halal-market-statistics/)

[3] Tạp chí Dân số Thế giới, Việt Nam (https://worldpopulationreview.com/countries/vietnam)

[4] Báo Nhân Dân, Việt Nam phấn đấu trở thành nhà cung cấp thực phẩm Halal toàn cầu (https://en.nhandan.vn/vietnam-strives-to-become-global-halal-food-supplier-post142578.html)

[5] Vietnam Plus, Việt Nam tăng cường xúc tiến thương mại để khai thác tiềm năng thị trường Halal (https://en.vietnamplus.vn/vietnam-strengthens-trade-promotion-to-tap-halal-market-potential-post306580.vnp)

[6] Đài Tiếng nói Việt Nam, Việt Nam đặt mục tiêu hiện diện mạnh mẽ hơn tại thị trường Halal trị giá 1,4 nghìn tỷ USD (https://english.vov.vn/en/economy/vietnam-targets-stronger-presence-in-us2-trillion-halal-market-post1200577.vov)

[7] Báo Nhân Dân, Việt Nam có cơ hội lớn để phát triển ngành công nghiệp Halal thành thế mạnh (https://en.nhandan.vn/vietnam-possesses-great-opportunity-to-develop-halal-industry-into-a-strength-post140662.html)

[8] Tin tức Việt Nam, Hà Nội đặt mục tiêu phát triển ngành du lịch Halal

(https://vietnamnews.vn/life-style/1719422/ha-noi-targets-to-develop-halal-tourism-sector.html)

[9] The Star, Hà Nội sẵn sàng kiếm tiền từ thị trường du lịch halal đang phát triển (https://www.thestar.com.my/aseanplus/aseanplus-news/2025/06/10/hanoi-ready-to-cash-in-on-growing-halal-tourism-market)

[10] Vietstock, Việt Nam khai thác thị trường Halal để thúc đẩy xuất khẩu nông sản (https://en.vietstock.vn/2025/06/viet-nam-taps-halal-market-to-boost-agricultural-exports-974-614931.htm)

[11] Ủy ban Tôn giáo Chính phủ, Lễ khai trương Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia – Halcert (https://btgcp.gov.vn/tin-trong-nuoc/le-khai-truong-trung-tam-chung-nhan-halal-quoc-gia-halcert-postgBa5KwQnW4.html)

[12] Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Việt Nam, Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Tiền đề để ngành công nghiệp Halal Việt Nam vươn ra thế giới (https://tcvn.gov.vn/thuc-day-hop-tac-quoc-te-tien-de-de-nganh-halal-viet-nam-vuon-ra-the-gioi/29/10/2024/)

[13] VCCI, Giải quyết những vướng mắc trong xuất khẩu hàng hóa Halal của Việt Nam (https://en.vcci.com.vn/addressing-bottlenecks-in-vietnams-halal-exports)

[14] VTV Online, Việt Nam cần chiến lược dài hạn để thâm nhập sâu hơn vào thị trường Halal (https://english.vtv.vn/news/vietnam-needs-long-term-strategy-to-make-deeper-inroads-into-halal-market-20250408105033336.htm)

[15] Vietnam+, Việt Nam cần chiến lược toàn diện để khai thác tiềm năng thị trường Halal (https://en.vietnamplus.vn/vietnam-needs-comprehensive-strategy-to-tap-halal-market-potential-post326089.vnp)

[16] Salaam Gateway, Báo cáo tình hình kinh tế Hồi giáo toàn cầu năm 2024 ( https://salaamgateway.com/story/infographic-sgie-202324-halal-food