Tổng quan

Thị trường suất ăn công nghiệp của Việt Nam đại diện cho một ngành công nghiệp quan trọng trị giá 2 tỷ đô la Mỹ, đóng vai trò là huyết mạch thầm lặng thúc đẩy động lực kinh tế của đất nước [1]. Thị trường rộng lớn này được duy trì bởi nhu cầu hàng ngày của hai trụ cột cốt lõi: lực lượng lao động công nghiệp hùng hậu với hàng triệu công nhân và sinh viên.

Trụ cột đầu tiên là các khu công nghiệp. Được thúc đẩy bởi làn sóng công nghiệp hóa và vốn FDI, lực lượng lao động đã tăng lên 3,7 triệu người [2]. Tiềm năng tăng trưởng của thị trường vẫn còn, khi 31% trong số 447 khu công nghiệp của cả nước vẫn đang được xây dựng, hứa hẹn nhu cầu rất lớn trong thời gian tới [3].

Number of industrial parks in Vietnam, 2024

100% = 447 khu công nghiệp

Nguồn: VnEconomy

Trụ cột thứ hai và lớn nhất là hệ thống giáo dục. Năm học 2024-2025 ghi nhận một con số đáng kinh ngạc: hơn 25 triệu học sinh tại gần 26.000 trường phổ thông [4]. Đây là một thị trường khổng lồ với đặc điểm riêng: nhu cầu không chỉ lớn mà còn cực kỳ ổn định, mang tính chu kỳ theo năm học và hoàn toàn có thể dự đoán được.

Đặc điểm của từng phân khúc

Thị trường suất ăn công nghiệp Việt Nam đang bị phân mảnh nghiêm trọng, chưa có công ty nào chiếm lĩnh thị phần. Bối cảnh cạnh tranh bao gồm hàng trăm nhà cung cấp dịch vụ với quy mô đa dạng - từ các nhà cung cấp nhỏ lẻ địa phương đến các doanh nghiệp lớn có khả năng cung cấp hàng chục nghìn suất ăn mỗi ngày.

Giá cả trong các khu công nghiệp được phân chia rõ ràng, thường dựa trên cấp bậc của nhân viên và tính chất công việc trong cùng một công ty. Điều này cho phép các nhà cung cấp tối đa hóa doanh thu bằng cách cung cấp danh mục dịch vụ đa dạng.

Nguồn: Tổng hợp của B&Company

Thị trường bữa ăn học đường tại Việt Nam không phải là một khối thống nhất mà là một bức tranh phân khúc với cơ cấu giá cả rất khác biệt. Yếu tố chính thúc đẩy sự khác biệt này chính là mô hình trường học, tạo ra sự phân chia rõ ràng giữa khối trường công lập với khối lượng lớn, nhạy cảm về giá và khối trường tư thục và quốc tế với chất lượng dịch vụ cao.

Nguồn: Tổng hợp của B&Company

Các yếu tố ảnh hưởng đến nhà cung cấp suất ăn công nghiệp

Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp, việc lựa chọn nhà cung cấp suất ăn công nghiệp là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất [5]. Các tiêu chí lựa chọn hàng đầu bao gồm:

– Năng lực vận hành: Khả năng sản xuất và cung cấp số lượng cực lớn, từ hàng trăm đến hàng chục nghìn suất ăn mỗi ngày, đúng hạn là một yêu cầu cơ bản. Bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có thể làm gián đoạn toàn bộ dây chuyền sản xuất.

– Giá cả cạnh tranh: Trong một môi trường tối ưu hóa chi phí, giá cả luôn là yếu tố then chốt trong đàm phán. Tuy nhiên, các công ty ngày càng nhận thức được rằng giá thấp nhất không nhất thiết đồng nghĩa với lựa chọn tốt nhất.

– An toàn thực phẩm: Đây là tiêu chuẩn không thể thương lượng. Chỉ một trường hợp ngộ độc thực phẩm không chỉ gây hại cho sức khỏe người lao động mà còn gây ra thiệt hại kinh tế đáng kể do ngừng sản xuất.

– Ổn định tài chính: Nhà cung cấp có tình hình tài chính lành mạnh sẽ đảm bảo nguồn cung nguyên liệu ổn định, có khả năng đầu tư vào trang thiết bị hiện đại và có thể cung cấp các điều khoản thanh toán linh hoạt cho khách hàng.

Khi đánh giá các nhà cung cấp dịch vụ ăn uống, các trường học đặt trọng tâm vào các tiêu chí vượt xa việc cung cấp dịch vụ cơ bản. Quyết định này không chỉ liên quan đến việc đảm bảo bữa ăn hàng ngày mà còn liên quan đến việc bảo vệ sức khỏe học sinh, đáp ứng các nghĩa vụ theo quy định và duy trì niềm tin của phụ huynh [6]. Các tiêu chí lựa chọn hàng đầu bao gồm:

– Tuân thủ pháp lý và chứng nhận: Nhà cung cấp phải có tất cả các chứng nhận cần thiết, đặc biệt là về Vệ sinh và An toàn Thực phẩm, cùng với giấy phép kinh doanh có liên quan. Đây là điều kiện tiên quyết không thể thương lượng.

– Chuyên môn dinh dưỡng: Nhà cung cấp phải chứng minh được khả năng thiết kế thực đơn khoa học, cân bằng, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định chính thức và phù hợp với nhu cầu cụ thể của các nhóm tuổi học sinh khác nhau.

– Minh bạch: Khả năng cung cấp thông tin rõ ràng về nguồn thực phẩm và quy trình chế biến, cùng với sự sẵn lòng tham gia đối thoại cởi mở với cả ban quản lý nhà trường và phụ huynh là yếu tố quan trọng để xây dựng lòng tin.

– Thực đơn thân thiện với trẻ em: Ngoài việc đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, thực đơn phải đa dạng, hương vị hấp dẫn và phù hợp với khẩu vị của trẻ. Điều này khuyến khích học sinh ăn hết bữa, tránh lãng phí thức ăn và đảm bảo trẻ nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.

Ý nghĩa đối với doanh nghiệp

Ý nghĩa cốt lõi đối với các doanh nghiệp hoạt động trong thị trường dịch vụ ăn uống công nghiệp tại Việt Nam là cần phải áp dụng chiến lược kép, vì một mô hình áp dụng cho tất cả sẽ không thể thành công. Trong phân khúc khu công nghiệp, để thành công đòi hỏi sự tập trung không ngừng vào hiệu quả và năng suất - cung cấp các giải pháp tối ưu hóa chi phí, dinh dưỡng năng lượng cao và kết quả hiệu suất có thể đo lường được. Các nhà cung cấp phải định vị mình là đối tác chiến lược thay vì các nhà cung cấp cơ bản, đầu tư vào công nghệ sản xuất để tự động hóa quy trình làm việc, thiết kế thực đơn dựa trên dữ liệu phù hợp với nhu cầu calo của người lao động chân tay và tạo ra các báo cáo rõ ràng liên kết chất lượng bữa ăn với các chỉ số nhân sự như tình trạng vắng mặt và năng suất. Các gói dịch vụ linh hoạt phân biệt giữa công nhân, nhân viên văn phòng và chuyên gia có thể tối đa hóa giá trị hợp đồng và củng cố mối quan hệ với khách hàng.

Ngược lại, phân khúc trường học đòi hỏi một chiến lược hoàn toàn khác, nơi niềm tin là tài sản quý giá nhất. Thành công phụ thuộc vào việc chứng minh chuyên môn dinh dưỡng được chứng nhận, sự minh bạch tuyệt đối cho phụ huynh và sự tham gia mạnh mẽ của cộng đồng. Điều này có thể đạt được bằng cách thành lập một đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng có trình độ để thiết kế và tư vấn về thực đơn cân bằng, phát triển các nền tảng kỹ thuật số hoặc ứng dụng di động cho phép phụ huynh theo dõi bữa ăn và truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đồng thời tổ chức các hoạt động tương tác như hội thảo dinh dưỡng hoặc lễ hội ẩm thực để tăng cường mối quan hệ gắn kết giữa phụ huynh và nhà trường. Việc đạt được các chứng nhận được công nhận quốc tế như HACCP hoặc ISO 22000 không chỉ nâng cao tiêu chuẩn an toàn mà còn là một tín hiệu rõ ràng về đảm bảo chất lượng, củng cố niềm tin và tạo ra lợi thế cạnh tranh quyết định trong thị trường vô cùng nhạy cảm này.

Kết luận

Thị trường dịch vụ ăn uống công nghiệp của Việt Nam không chỉ rộng lớn về quy mô mà còn gắn chặt với hệ sinh thái sản xuất của đất nước. Khi các khu công nghiệp mở rộng và lực lượng lao động tăng lên, nhu cầu về dịch vụ ăn uống đáng tin cậy, chất lượng cao ngày càng trở nên cấp thiết. Các nhà cung cấp dịch vụ ăn uống vượt ra ngoài phạm vi cung ứng cơ bản - mang lại giá trị chiến lược thông qua công nghệ, dinh dưỡng và dữ liệu - sẽ nổi bật trong bối cảnh phân mảnh này. Bằng cách định vị mình là đối tác năng suất, các doanh nghiệp dịch vụ ăn uống có thể khai phá tăng trưởng dài hạn và trở nên không thể thiếu đối với các khách hàng công nghiệp.

[1] Chăn Nuôi Việt Nam, Dịch vụ ăn uống công nghiệp: Một thị trường 'nhạy cảm' tại Việt NamTruy cập>

[2] VnEconomy, 60% lao động làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế xuất là nữTruy cập>

[3] Kinh tế Tài chính Online, Tăng cường “hút” đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tếTruy cập>

[4] Tuổi Trẻ online, Tổng quan giáo dục Việt Nam năm học 2024-2025Truy cập>

[5] Dịch vụ ăn uống Tân Lộc, Tiêu chí lựa chọn nhà thầu suất ăn công nghiệpTruy cập>

[6] Tuổi Trẻ online, An toàn thực phẩm trong trường học: 'Bếp ăn trường học là mô hình lý tưởng'Truy cập>

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.