Tác động của Luật Giao thông Đường bộ năm 2025 đến chi phí logistics và hiệu quả chuỗi cung ứng

24/10/2025

B&Company

Công ty nghiên cứu thị trường của Nhật Bản đầu tiên tại Việt Nam từ năm 2008. Chúng tôi cung cấp đa dạng những dịch vụ bao gồm như báo cáo ngành, khảo sát người tiêu dùng, kết nối kinh doanh.

Trong chuyên mục “Bản tin Việt Nam” này, các nhà nghiên cứu trẻ của B&Company sẽ cung cấp thông tin cập nhật về xu hướng các ngành công nghiệp, xu hướng tiêu dùng và xã hội Việt Nam. Những diễn giải và triển vọng trong tương lai là ý kiến cá nhân của mỗi nhà nghiên cứu.

Bài viết này được viết bằng tiếng Anh và bản dịch tự động được sử dụng cho các phiên bản ngôn ngữ khác. Vui lòng tham khảo phiên bản tiếng Anh để biết nội dung chính xác.

Khung pháp lý mới cho vận tải đường bộ, đỉnh điểm là việc ban hành Luật An toàn, trật tự giao thông đường bộ năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2025), cùng với các văn bản hướng dẫn kỹ thuật như Thông tư 41/2023/TT-BGTVT và việc tăng mạnh mức xử phạt theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, đã tạo nên một bước ngoặt chiến lược trong ngành logistics Việt Nam. Những quy định này đánh dấu sự kết thúc của mô hình vận tải dựa trên sự khoan nhượng và buộc các doanh nghiệp phải chuyển sang mô hình tuân thủ tuyệt đối.

Nguồn: Kctcvn.com

Khung pháp lý vận tải đường bộ mới năm 2025: Những thay đổi cơ bản và cốt lõi

Khung pháp lý mới về giao thông đường bộ được xây dựng dựa trên hai thành phần chính. Thứ nhất là Luật An toàn và Trật tự Giao thông Đường bộ năm 2024, tập trung vào việc quản lý người điều khiển phương tiện, xây dựng văn hóa giao thông an toàn và quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu. Luật này có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025 và áp dụng hệ thống quản lý giấy phép lái xe 12 điểm.[1] Thứ hai, nội dung tác động trực tiếp và đáng kể nhất đến hoạt động logistics là các văn bản dưới luật, bao gồm Thông tư (TT) số 35/2023/TT-BGTVT, TT 41/2023/TT-BGTVT, quy định chi tiết về giới hạn kỹ thuật phương tiện và xếp hàng hóa, kèm theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP (thay thế Nghị định 100/2019/NĐ-CP) về biện pháp xử phạt.[2]

Khung pháp lý về vận tải đường bộ của Việt Nam trước và sau ngày 01/01/2025

Loại	Trước ngày 1 tháng 1 năm 2025	Từ ngày 1 tháng 1 năm 2025
Khung pháp lý chung	– Thực hiện theo Luật Giao thông đường bộ năm 2008. – Các Nghị định hướng dẫn thi hành chính: Nghị định 10/2020/NĐ-CP (vận tải đường bộ), Nghị định 100/2019/NĐ-CP (xử phạt hành chính) và các thông tư liên quan.	– Luật năm 2008 bị bãi bỏ. – Thay thế bằng hai luật riêng biệt: • Luật Giao thông đường bộ năm 2024 (Số 35/2024/QH15) – quy định về cơ sở hạ tầng, quy hoạch và giao thông. • Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 (số 36/2024/QH15) – quy định về người lái xe và phương tiện. – Ba sắc lệnh quan trọng: Nghị định 158/2024/NĐ-CP (vận tải đường bộ), Nghị định 165/2024/NĐ-CP (hạ tầng kỹ thuật), Nghị định 168/2024/NĐ-CP (xử phạt & hệ thống điểm dừng xe).
Các loại hình kinh doanh vận tải và điều kiện cấp phép	– Theo Nghị định 10/2020: vận tải hành khách theo tuyến cố định, vận tải hành khách theo hợp đồng, vận tải hành khách bằng container, vận tải hành khách du lịch và vận tải hành khách nội địa. – Doanh nghiệp phải có Giấy phép kinh doanh vận tải, phương tiện đủ tiêu chuẩn, có người điều khiển phương tiện vận tải được cấp chứng chỉ và có phòng an toàn giao thông.	– Được quy định tại Nghị định 158/2024/NĐ-CP: Phân loại chi tiết hơn các loại hình vận tải và thủ tục cấp/thu hồi giấy phép. – Điều kiện chặt chẽ hơn đối với người quản lý vận tải, tài xế và kế hoạch quản lý an toàn. – Thêm các yêu cầu cho hợp đồng điện tử Và hệ thống giám sát dữ liệu.
Công nghệ theo dõi và giám sát	– Phương tiện tham gia giao thông phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình GPS. – Yêu cầu lắp camera cho một số xe theo lịch trình cụ thể.	– Bắt buộc phải lắp đặt GPS và camera cho tất cả các loại xe thương mại theo tiêu chuẩn kỹ thuật mới. – Kết nối dữ liệu liên tục với cơ quan quản lý giao thông. – Doanh nghiệp phải có bộ phận an toàn giao thông và lưu trữ dữ liệu giám sát theo thời gian quy định.
Giấy phép lái xe	– 13 loại giấy phép. – Không có hệ thống quản lý điểm lái xe.	– Mở rộng thành 15 loại giấy phép (thêm C1, D1, D2, v.v.). – Quy định mới cho xe điện. – Áp dụng hệ thống bằng lái xe 12 điểm: trừ điểm khi vi phạm; mất toàn bộ 12 điểm sẽ bị đình chỉ và phải đào tạo lại bắt buộc sau ≥6 tháng.
Hình phạt hành chính	– Căn cứ Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 123/2021). – Phạt tiền và tạm thời đình chỉ giấy phép, nhưng không có hệ thống điểm.	– Nghị định 168/2024/NĐ-CP thay thế Nghị định 100. – Giới thiệu một hệ thống điểm phạt liên quan đến các hành vi vi phạm. – Xử phạt nặng hơn đối với hành vi chở quá tải, chạy quá tốc độ, vi phạm quy định về theo dõi và sử dụng hợp đồng điện tử không đúng mục đích.

Nguồn: Tổng hợp của B&Company

Sự kết hợp giữa các quy định kỹ thuật nghiêm ngặt và hình phạt tăng nặng đã định hình lại rủi ro vận hành. Rủi ro lớn nhất không phải là tiền phạt, mà là việc mất nhân sự lái xe do bị thu hồi giấy phép, gây gián đoạn nghiêm trọng cho hoạt động vận tải liên tục. Điều này buộc các doanh nghiệp phải ưu tiên tuân thủ hơn bất kỳ điều gì khác.

Phân tích tác động đến hiệu quả của chuỗi cung ứng

Hình phạt và rủi ro hệ thống (Nghị định 168/2024)

Vi phạm	Mức phạt (Người lái xe/Chủ xe)	Hậu quả chiến lược
Cố ý trốn tránh việc phát hiện xe chở hàng quá tải, hàng quá khổ	40 – 50 triệu đồng (Chủ xe)	Chi phí phạt tương đương với khoản đầu tư lớn, khiến giá cước vận chuyển tăng và giảm khả năng cạnh tranh về giá.
Vượt quá giới hạn (không có giấy phép)	8 – 10 triệu đồng (Tài xế)	Chi phí vận hành tăng, độ tin cậy vận chuyển giảm, yêu cầu đầu tư vào thiết bị đo lường và quy trình bốc xếp theo tiêu chuẩn ISO
Người lái xe đã vi phạm quy định và bị trừ toàn bộ 12 điểm.	Bị tước giấy phép lái xe từ 3-5 tháng (Lái xe)	Khủng hoảng nguồn nhân lực, gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng do thiếu tài xế lành nghề, trong khi tuyển dụng và đào tạo mới rất tốn kém.

Nguồn: Vantaianlocphat.vn

Việc tăng mức phạt, đặc biệt là việc áp dụng các hình phạt bổ sung như thu hồi giấy phép lái xe, tạo ra rủi ro đáng kể cho các công ty vận tải. Theo thống kê, sau khi luật có hiệu lực, 52,5% doanh nghiệp chứng kiến chi phí tăng lên tới 10%, trong đó 67,5% phải đối mặt với thời gian giao hàng dài hơn 10%. Hiệu suất giao hàng đã giảm đáng kể, chỉ có 44,7% duy trì tỷ lệ giao hàng đúng hạn từ 70-89%. Khoảng 80% doanh nghiệp báo cáo về sự gián đoạn từ đáng kể đến rất đáng kể, đặc biệt là trong lĩnh vực vận tải đường dài. 70% doanh nghiệp báo cáo rằng chi phí hoạt động bị ảnh hưởng nghiêm trọng do các quy định giảm giờ lái xe và tăng mức phạt.[3]

Giới hạn về quy mô và tác động hoạt động

Tiêu chuẩn kỹ thuật	Giới hạn	Ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất	Hậu quả của việc tối ưu hóa tải
Chiều cao xe container	4,35m	Dệt may, đồ điện tử (hàng hóa nhẹ, cồng kềnh)	Hạn chế nghiêm ngặt không gian thẳng đứng trong container HC 40 feet, giảm mật độ hàng hóa.
Chiều cao hàng rời (container mở)	Không vượt quá chiều cao thân xe đã đăng ký	Vật liệu xây dựng, nông sản, khoáng sản	Buộc phải giảm khối lượng vận chuyển xuống dưới mức tải trọng cho phép, làm tăng số chuyến và chi phí.

Nguồn: Vantaianlocphat.vn

Hơn nữa, việc thực thi nghiêm ngặt các quy định về tải trọng làm tăng thời gian kiểm tra tại các trạm cân và giảm tốc độ vận chuyển, đặc biệt là đối với các phương tiện bị nghi ngờ vi phạm. Nguy cơ bị phạt hoặc dỡ hàng làm giảm khả năng dự đoán của chuỗi cung ứng, gây ra những rủi ro đáng kể cho mô hình JIT (Just-In-Time), đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô và điện tử. Để đối phó, các nhà sản xuất phải tăng lượng hàng tồn kho an toàn, làm tăng chi phí tồn kho và ảnh hưởng đến hiệu quả vốn lưu động trong chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, giới hạn kích thước mới còn chuyển áp lực tối ưu hóa không gian từ bộ phận vận chuyển sang bộ phận sản xuất và đóng gói. Giới hạn chiều cao container là 4,35 mét đặt ra thách thức cho việc vận chuyển hàng hóa cồng kềnh như hàng dệt may và linh kiện điện tử, vì các công ty không thể tận dụng tối đa không gian theo chiều dọc trong container HC 40 feet. Do đó, các nhà quản lý chuỗi cung ứng phải điều chỉnh quy trình đóng gói ngay từ giai đoạn thiết kế sản phẩm để tuân thủ các quy định và tối đa hóa mật độ hàng hóa. Đối với hàng rời, quy định về chiều cao thùng xe buộc các doanh nghiệp phải chấp nhận hệ số lấp đầy thể tích thấp hơn, ngay cả khi trọng lượng chưa đạt đến giới hạn tối đa cho phép.[4]

Có thể thấy, những thay đổi về khuôn khổ pháp lý cho vận tải đường bộ vào năm 2025 đã tạo ra áp lực đáng kể lên các doanh nghiệp logistics và doanh nghiệp có chuỗi cung ứng rộng khắp. Đồng thời, chúng cũng tạo ra sự phân khúc lại thị trường, trong đó chỉ những doanh nghiệp có khả năng đầu tư lớn và duy trì quy trình tuân thủ nghiêm ngặt mới có thể tồn tại và phát triển.[5]

Chiến lược thích ứng

Để thích ứng với khuôn khổ pháp lý mới và duy trì khả năng cạnh tranh, các công ty logistics và chủ hàng cần đồng thời thực hiện các chiến lược sau:

Đầu tiên, tái cấu trúc đội xe. Các doanh nghiệp cần tiến hành đánh giá lại toàn bộ đội xe của mình để đảm bảo tuân thủ giới hạn tải trọng trục và tổng trọng lượng. Bất kỳ sửa đổi nào đối với thân xe đều phải được tái cấu trúc và phê duyệt để đảm bảo tuân thủ chiều cao/chiều rộng được quy định trong tài liệu.

Thứ hai, công nghệ quản lý tuân thủ. Đầu tư vào công nghệ là một khoản chi phí bắt buộc để đảm bảo tính liên tục của hoạt động. Các công nghệ tiên tiến có thể mang lại hiệu quả quản lý cho các doanh nghiệp logistics, chẳng hạn như hệ thống cân và cảm biến tải trọng, cung cấp khả năng giám sát và cảnh báo theo thời gian thực khi phát hiện vi phạm tải trọng, cho phép tài xế điều chỉnh trước khi bị phạt; hoặc phần mềm tối ưu hóa bao bì, đảm bảo tối đa hóa thể tích/trọng lượng mà không vi phạm giới hạn kích thước (4,2m/4,35m).[6]

Thứ ba, triển khai đa phương thức. Chiến lược này nhằm giảm thiểu rủi ro pháp lý và chi phí vận hành ngày càng tăng của vận tải đường bộ.[7]

Thứ tư, phân bổ rủi ro thương mại giữa các bên liên quan. Đơn vị vận tải phải quy định rõ ràng trách nhiệm của người gửi hàng đối với dữ liệu về trọng lượng và kích thước hàng hóa. Ngoài ra, đơn vị vận tải cần chuyển đổi từ mô hình tính toán cước phí vận chuyển truyền thống sang mô hình có bao gồm Phụ phí Tuân thủ hoặc áp dụng mức giá cước cao hơn để bù đắp cho hệ số tải thấp hơn và chi phí vận hành tăng.

Ngoài ra, doanh nghiệp nên hợp tác với các cơ quan quản lý và tham gia các hiệp hội ngành hàng để đề xuất những điều chỉnh quy định phù hợp với điều kiện thực tế. Cần triển khai các chương trình thí điểm để doanh nghiệp dần làm quen và thích nghi với các yêu cầu mới. Chương trình thí điểm giúp đo lường các tác động kinh tế như chi phí vận tải, tiền lương tài xế và tình trạng chậm trễ giao hàng, đồng thời xác định các vấn đề cần lưu ý trước khi triển khai rộng rãi.

Kết luận

Việc siết chặt Luật Giao thông Đường bộ 2025 và các văn bản liên quan đã tạo ra một “bước ngoặt” về chi phí logistics đường bộ. Về lâu dài, giải pháp bền vững không chỉ là tuân thủ mà còn là chuyển đổi chiến lược sang vận tải đa phương thức, kết hợp với đầu tư vào công nghệ số hóa và quản lý tuân thủ chặt chẽ. Tính linh hoạt của chuỗi cung ứng Việt Nam trong tương lai sẽ phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi và thích ứng nhanh chóng của doanh nghiệp với khuôn khổ pháp lý mới này.

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.

B&Company, Inc.

Công ty nghiên cứu thị trường của Nhật Bản đầu tiên tại Việt Nam từ năm 2008. Chúng tôi cung cấp đa dạng những dịch vụ bao gồm báo cáo ngành, phỏng vấn ngành, khảo sát người tiêu dùng, kết nối kinh doanh. Ngoài ra, chúng tôi đã phát triển cơ sở dữ liệu của hơn 900,000 công ty tại Việt Nam, có thể được sử dụng để tìm kiếm đối tác kinh doanh và phân tích thị trường.

Xin vui lòng liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay nhu cầu nào.

info@b-company.jp + (84) 28 3910 3913

[1] Conganthanhhoa.gov.vn, Những điểm mới của Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 (https://conganthanhhoa.gov.vn/tin-tuc-su-kien/tin-hoat-dong/pho-bien-giao-duc-phap-luat/diem-moi-luat-trat-tu-an-toan-giao-thong-duong-bo-co-hieu-luc-tu-ngay-1-1-2025.html)

[2] Vienhotrophapluat.vn, Luật Giao thông đường bộ 2025: Những điểm mới quan trọng người dân cần biết (https://vienhotrophapluat.vn/luat-giao-thong-2025-nhung-diem-moi-quan-trong-moi-cong-dan-can-biet/)

[3] Vneconomy.vn, Luật Giao thông đường bộ mới 2025 tác động mạnh mẽ đến ngành logistics và chuỗi cung ứng (https://vneconomy.vn/luat-giao-thong-moi-2025-tac-dong-manh-toi-nganh-logistics-va-chuoi-cung-ung.htm)

[4] Vantaianlocphat.vn, Tổng hợp các quy định mới nhất khi vận chuyển hàng hóa bằng xe tải (https://vantaianlocphat.vn/quy-dinh-cho-hang-bang-xe-tai/)

[5] Kctcvn.com, Luật Giao thông đường bộ mới 2025 có tác động mạnh mẽ đến ngành logistics và chuỗi cung ứng (https://kctcvn.com/luat-giao-thong-moi-2025-tac-dong-manh-toi-nganh-logistics-va-chuoi-cung-ung/)

[6] Vantaianlocphat.vn, Tổng hợp các quy định mới nhất khi vận chuyển hàng hóa bằng xe tải (https://vantaianlocphat.vn/quy-dinh-cho-hang-bang-xe-tai/)

[7] Greenlandvn.com.vn, Nghị định mới về vận tải đa phương thức (https://greenlandvn.com.vn/nghi-dinh-moi-ve-van-tai-da-phuong-thuc/)