Những năm gần đây, ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam ghi nhận những bước tiến đáng kể, đặc biệt là năm 2023. Tuy nhiên, trong 4 tháng đầu năm 2025, ngành đang phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là thị trường Trung Quốc.

Xuất khẩu rau quả của Việt Nam từ năm 2020 đến quý 1 năm 2025

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu rau quả của Việt Nam tăng trưởng đều trong giai đoạn 2020-2022, dao động từ 3,3-3,5 tỷ USD/năm. Năm 2023, xuất khẩu rau quả đạt 5,6 tỷ USD, tăng 70% so với năm 2022, chủ yếu do sầu riêng tăng mạnh. Năm 2024, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt mức cao kỷ lục, ước đạt 7,1 tỷ USD, tăng 27,1% so với năm 2023.[1]​ Sầu riêng chiếm tỷ trọng xuất khẩu cao nhất, lần lượt đạt 42% năm 2023 và 47% năm 2024. Hầu hết các loại rau, quả đều có kim ngạch xuất khẩu tăng, trừ thanh long. Trong đó, nhiều loại (sầu riêng, chuối, mít, xoài, dừa, dưa hấu, nhãn...) đều tăng trưởng ở mức hai chữ số.

Tuy nhiên, trong quý I/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam có dấu hiệu chững lại. Tính đến hết tháng 3/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 1,1 USD, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu rau quả của Việt Nam giai đoạn 2015 – Q1/2025

Đơn vị: Tỷ USD

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Điểm yếu của ngành rau quả Việt Nam

Hiệp hội Rau quả Việt Nam chỉ ra rằng sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc và sản phẩm chủ lực là sầu riêng là điểm yếu lớn của ngành rau quả Việt Nam.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 65% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2024, đạt 4,6 tỷ USD. Việt Nam cũng đứng thứ 2 về xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc với kim ngạch hơn 4 tỷ USD, vượt qua Chile và thu hẹp khoảng cách với Thái Lan[2].

Đặc biệt, năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 736.720 tấn sầu riêng từ Việt Nam, trị giá 2,9 tỷ USD, chiếm khoảng 68% trong tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam. Sự tăng trưởng này chủ yếu là do nhu cầu sầu riêng ngày càng tăng tại Trung Quốc, nơi loại quả này được coi là mặt hàng cao cấp và được ưa chuộng. Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá lớn vào thị trường này cũng đặt ra nhiều rủi ro cho ngành rau quả Việt Nam.

Trong 1^thứ Quý 2 năm 2025, xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ đạt 521 triệu USD, giảm gần 32% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chính là Trung Quốc thắt chặt quy định về kiểm dịch và chất lượng, khiến nhiều lô hàng không đạt tiêu chuẩn bị trả về. Riêng đối với sầu riêng, vốn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực, đến năm 2025, do Trung Quốc tăng cường kiểm soát chất lượng, đặc biệt là các tiêu chuẩn về dư lượng hóa chất và truy xuất nguồn gốc nên sản lượng xuất khẩu sẽ giảm đáng kể[3].

Kim ngạch xuất khẩu rau quả năm 2024 (%)	Kim ngạch xuất khẩu rau quả quý 1/2025 (%)
100% = 7,1 tỷ USD	100% = 1,1 tỷ USD

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Điểm sáng từ các thị trường khác

Hiện nay, vẫn còn nhiều thị trường tiềm năng khác trên thế giới mà Việt Nam có thể tập trung phát triển. Trong quý I/2025, xuất khẩu rau quả sang các thị trường khác ngoài Trung Quốc đã có những tín hiệu tích cực, điển hình là Hoa Kỳ tăng 64%, Nhật Bản tăng 14% so với năm 2024. 19 hiệp định thương mại tự do (FTA) của Việt Nam được đánh giá là một lợi thế rất lớn cho ngành rau quả Việt Nam[4].

Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất đối với ngành rau quả Việt Nam khi mở rộng thị trường là việc tăng cường kiểm tra hàng hóa xuất khẩu từ các quốc gia có yêu cầu cao như Châu Âu, Hoa Kỳ, Hàn Quốc. Các quốc gia này đang tăng tần suất kiểm tra và yêu cầu khắt khe với các kết quả chứng minh chất lượng khác. Trong khi đó, khối lượng rau quả tươi được chế biến vẫn còn thấp, mặc dù sản lượng thu hoạch hàng năm lớn. Đây là một trong những lý do khiến kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam vẫn chiếm tỷ trọng thấp tại các thị trường và khu vực thị trường có nhu cầu cao về sản phẩm chế biến như Châu Âu, Hoa Kỳ, Hàn Quốc[5].

Kết luận

Ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt là nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường đơn lẻ cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để duy trì và phát triển bền vững, ngành rau quả Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm, tuân thủ chặt chẽ các quy định về kiểm dịch và an toàn thực phẩm.

[1]Bộ Công Thương, Tin tức thị trường Nông Lâm Thủy sản Truy cập >

[2] VnExpress, Việt Nam đứng thứ 2 về xuất khẩu rau quả sang Trung QuốcTruy cập>

[3] VnEconomy, Kim ngạch xuất khẩu rau quả quý I giảm 11,3%Truy cập>

[4] VnEconomy, Kim ngạch xuất khẩu rau quả quý I giảm 11,3%Truy cập>

[5] Bộ Công Thương, Tin tức thị trường nông lâm thủy sảnTruy cập>

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.