Thị trường nhân lực công nghệ thông tin (CNTT) tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể kể từ năm 2000. Trong hai thập kỷ qua, Việt Nam đã chuyển mình trở thành một trung tâm nhân tài CNTT quan trọng trong khu vực, với lực lượng lao động ngày càng tăng cả về số lượng lẫn chất lượng. Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hai trung tâm chính, nơi tập trung phần lớn các cơ sở đào tạo CNTT và các công ty công nghệ hàng đầu, đào tạo ra một lực lượng lớn kỹ sư phần mềm và lập trình viên. Bên cạnh nhu cầu trong nước, hợp tác quốc tế, đặc biệt là với Nhật Bản, đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và sử dụng hiệu quả lực lượng lao động này.

Nguồn cung nhân lực CNTT tại Việt Nam

Quy mô và Đào tạo:

Ngành CNTT hiện đang tuyển dụng hơn 500.000 người trong nhiều lĩnh vực liên quan đến công nghệ. Con số này ước tính chiếm khoảng 1% tổng lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên tại Việt Nam. Đây là một con số đáng kể, cho thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của CNTT trong nền kinh tế số và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Educational background of IT personnel in Vietnam

Nguồn: B&Company biên soạn từ TopDev

Phần lớn chuyên gia CNTT có bằng cấp từ các trường đại học (48%) và cao đẳng (26%) trong các lĩnh vực liên quan đến CNTT và khoa học máy tính. Số lượng sinh viên theo học các chương trình CNTT (kỹ thuật phần mềm) mỗi năm dao động từ 50.000 đến 57.000, theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo từ năm 2019 đến năm 2022. Tỷ lệ tuyển sinh ổn định này phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ của giới trẻ đối với CNTT, khẳng định sức hấp dẫn của ngành này về cơ hội nghề nghiệp.

Kỹ năng phổ biến:

NodeJS, Java, MySQL, Spring Boot, Laravel, .NET Core, Django và AWS là những công nghệ phổ biến nhất trong lĩnh vực này. Gần đây, nhiều chuyên gia trẻ cũng đã tự học các ngôn ngữ như Python, Kotlin, Swift và Go để đón đầu các xu hướng công nghệ mới. Bên cạnh kỹ năng lập trình, việc thành thạo ngoại ngữ ngày càng trở nên quan trọng. Hầu hết các lập trình viên đều có trình độ tiếng Anh cơ bản, và một số thành thạo tiếng Nhật để làm việc với khách hàng Nhật Bản. Kỹ năng mềm và hiểu biết về các quy trình phát triển phần mềm hiện đại cũng đang dần được cải thiện thông qua sự hợp tác giữa các doanh nghiệp và các tổ chức học thuật. Tóm lại, lực lượng lao động CNTT của Việt Nam rất dồi dào về số lượng và không ngừng nâng cao về chất lượng để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Nhu cầu nhân lực CNTT tại Việt Nam

Tăng trưởng nhu cầu và khoảng cách cung cầu:

Trong những năm gần đây, nhu cầu về chuyên gia CNTT tại Việt Nam đã tăng nhanh chóng. Trong năm năm qua, nhu cầu này đã tăng đều đặn, dẫn đến tình trạng thiếu hụt lực lượng lao động mặc dù số lượng sinh viên mới tốt nghiệp hàng năm rất lớn. Theo báo cáo của TopDev, vào năm 2022, nhu cầu về chuyên gia CNTT đã tăng lên 530.000 người, nhưng dự kiến sẽ thiếu hụt 150.000 lao động. Khoảng cách này cho thấy nguồn cung chưa theo kịp nhu cầu, đặc biệt là đối với các vị trí đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ năng cao hơn. Do đó, thách thức hiện nay không chỉ là mở rộng năng lực đào tạo mà còn phải nâng cao chất lượng giáo dục để thu hẹp khoảng cách giữa kiến thức học thuật và kỹ năng thực tế mà doanh nghiệp yêu cầu. Ngoài ra, sự phân bổ lực lượng lao động giữa các vùng miền và các lĩnh vực mới nổi (AI, blockchain, an ninh mạng, v.v.) cần được cân bằng để đáp ứng các xu hướng trong tương lai.

IT human resource demand in the Vietnamese software industry

Nguồn: B&Company biên soạn từ TopDev

Mức lương trung bình:

Ngành CNTT mang lại một số mức lương cao nhất trên thị trường lao động Việt Nam. Mức lương rất khác nhau tùy thuộc vào kinh nghiệm, kỹ năng và vị trí địa lý. Thành phố Hồ Chí Minh, là trung tâm CNTT lớn nhất cả nước, có mức lương cao hơn so với các khu vực khác. Hà Nội là trung tâm CNTT lớn thứ hai, tiếp theo là Đà Nẵng. Theo khảo sát năm 2023, mức lương CNTT trung bình tại Thành phố Hồ Chí Minh là khoảng $1.390 mỗi tháng, cao hơn khoảng 12% so với Hà Nội ($1.244/tháng) và Đà Nẵng ($1.190/tháng) (“Báo cáo Thị trường CNTT Việt Nam 2023” – TopDev).

Mức lương trung bình của một số vị trí CNTT (báo cáo của Itviec):

Nguồn: B&Company tổng hợp từ ITViet

Khi công nghệ phát triển nhanh chóng, các công ty cũng kỳ vọng nhân viên CNTT là những người có tinh thần học hỏi cao, có khả năng thích nghi với công nghệ mới. Các công nghệ mới nổi như an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy, điện toán đám mây, IoT, Dữ liệu lớn và blockchain đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt cả về số lượng lẫn chất lượng nhân lực, tạo ra nhu cầu cao về các kỹ sư lành nghề trong các lĩnh vực này. Nhiều công ty sẵn sàng tuyển dụng những ứng viên chưa quen với công nghệ mới nhưng có nền tảng vững chắc và khả năng học hỏi nhanh.

Các công ty Nhật Bản và nhu cầu nhân lực CNTT tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành một trong những điểm đến chiến lược của các công ty Nhật Bản trong lĩnh vực phát triển phần mềm và dịch vụ CNTT. Với lực lượng lao động trẻ, lành nghề, chi phí hợp lý và khả năng học tiếng Nhật nhanh chóng, các công ty Nhật Bản ngày càng tìm kiếm nguồn nhân lực CNTT tại Việt Nam, đặc biệt là thông qua mô hình phát triển offshore.

Nhu cầu nhân lực CNTT tại Việt Nam

Nguồn: Tổng hợp của B&Company

Tài liệu tham khảo:
Một số trường đại học ở Việt Nam cung cấp chương trình đào tạo kỹ thuật CNTT:

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.