Thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến tại Việt Nam

15/03/2024

B&Company

Giao dịch tiền mặt phải chịu nhiều bất lợi, bao gồm chi phí liên quan đến việc tổ chức các hoạt động thanh toán như in ấn, vận chuyển, lưu trữ và đếm tiền. Hơn nữa, giao dịch tiền mặt thường bị lợi dụng để trốn thuế trong các giao dịch lớn và gây ra các vấn đề liên quan đến an sinh xã hội như trộm cắp, tiền giả và rửa tiền. Để ứng phó với những thách thức này, các hạn chế về việc sử dụng tiền mặt đã được đưa ra và xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày càng trở nên phổ biến.

Nỗ lực giảm tỷ trọng tiền mặt trong tổng phương thức thanh toán đã bắt đầu được triển khai từ năm 2016 theo Quyết định 2545/QĐ-TTg (Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016 – 2020). Tuy nhiên, hành vi thanh toán đã có những thay đổi đáng kể trong thời gian xảy ra đại dịch Covid-19 khi mọi người phải hạn chế tiếp xúc trực tiếp. Mặc dù đã có những nỗ lực này, mục tiêu giảm tỷ trọng xuống dưới 10% vào cuối năm 2020 vẫn chưa đạt được và có xu hướng tăng vào năm 2021[1]. Ngoài ra, theo báo cáo về xu hướng thanh toán của người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến và tại các điểm bán hàng vật lý của Fidelity National Information Services (FIS) - một công ty công nghệ Mỹ chuyên cung cấp phần mềm và giải pháp xử lý thanh toán và ngân hàng, tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch cá nhân tại Việt Nam vẫn ở mức cao vào năm 2022. Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực Châu Á với tỷ lệ 47%, sau Thái Lan (56%) và Nhật Bản (51%)[2]. Thanh toán không dùng tiền mặt trong các giao dịch dân sự, đặc biệt là ở vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa; và trong lĩnh vực y tế và giáo dục, đã có một số thay đổi nhưng vẫn còn tương đối khiêm tốn[3]. Để tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng giao dịch không dùng tiền mặt, Chính phủ tiếp tục triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2021-2025 (Quyết định số 1813/QĐ-TTg ban hành ngày 28 tháng 10 năm 2021) và Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.[4] (Quyết định số 810/QĐ-NHNN ban hành ngày 11 tháng 5 năm 2021). Mục tiêu giảm tỷ trọng thanh toán tiền mặt xuống dưới 10% đã đạt được vào tháng 10 năm 2022 (9.78%), giảm đều vào năm 2023, đạt tỷ lệ thấp nhất (8.53%) vào tháng 9 năm 2023.

Tỷ lệ tiền mặt trong tổng phương tiện thanh toán, 2015 -2021 (%)

Một sự thay đổi đáng kể trong thói quen sử dụng tiền mặt đã được quan sát thấy trong nhóm tuổi 18-27, những người áp dụng công nghệ sớm, giúp họ dễ dàng nắm bắt và hiểu các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Họ thích mua sắm trực tuyến và giao dịch không dùng tiền mặt hơn là mua hàng truyền thống tại cửa hàng. Việc tích hợp nhiều tính năng và dịch vụ liền mạch giúp thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng thuận tiện cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, có các phiếu giảm giá rõ ràng và minh bạch từ phương thức thanh toán này [7]. Thanh toán không dùng tiền mặt đã mở rộng từ nhóm nhân khẩu trẻ sang các nhóm tuổi khác, ngày càng trở nên phổ biến trong cả hoạt động mua sắm trực tuyến và ngoại tuyến cũng như trong nhiều hoạt động thanh toán hàng ngày.

Mặc dù có những lợi ích và tiến bộ của thanh toán không dùng tiền mặt, nhưng chúng cũng phải đối mặt với một số rủi ro. Rủi ro bao gồm tội phạm mạng công nghệ cao như trộm thông tin tài khoản cá nhân và các hoạt động gian lận liên quan đến vi phạm tài khoản ngân hàng. Các ngân hàng đang triển khai nhiều giải pháp công nghệ khác nhau để giúp khách hàng tăng cường bảo mật và chống lại các hình thức gian lận mới bằng trí tuệ nhân tạo, nhưng đây vẫn là một thách thức đang diễn ra và không ngừng phát triển [8]. Thanh toán bằng tiền mặt không thể thay thế hoàn toàn và cả hai hình thức thanh toán này vẫn tiếp tục tồn tại song song trong tương lai.

Công ty B&C

Bài viết này đã được đăng trong chuyên mục “Đọc xu hướng Việt Nam” của ASEAN Economic News. Vui lòng xem bên dưới để biết thêm thông tin

FNX_Thanh toán bằng tiền mặt_EN_2024

Tin tức kinh tế ASEANよむベトナムトレンド」

Công ty TNHH B&Company

Công ty Nhật Bản đầu tiên chuyên về nghiên cứu thị trường tại Việt Nam từ năm 2008. Chúng tôi cung cấp nhiều dịch vụ bao gồm báo cáo ngành, phỏng vấn ngành, khảo sát người tiêu dùng, kết nối doanh nghiệp. Ngoài ra, chúng tôi gần đây đã phát triển cơ sở dữ liệu gồm hơn 900.000 công ty tại Việt Nam, có thể được sử dụng để tìm kiếm đối tác và phân tích thị trường.

Vui lòng liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào.

info@b-company.jp + (84) 28 3910 3913