Ngành chăn nuôi tại Việt Nam và sự tham gia của các công ty FDI

Ngành chăn nuôi tại Việt Nam và sự tham gia của doanh nghiệp FDI

Ngày:

18Th22025

Qua: B&Company

Tổng quan về ngành chăn nuôi Việt Nam

Ngành chăn nuôi là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế nông nghiệp Việt Nam với đà tăng trưởng trong những năm gần đây. Năm 2024, ngành này ước tính đạt hơn 26 tỷ USD[1], chiếm 26% giá trị GDP nông nghiệp của Việt Nam[2]. Các sản phẩm đầu ra chính bao gồm thịt gia súc, trứng và sữa, tất cả đều cho thấy xu hướng tăng trưởng mạnh. Trong giai đoạn 2019-2024, tổng sản lượng thịt đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 5%, trong khi sản lượng trứng và sữa tăng trưởng ở tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) lần lượt là khoảng 5% và 4%[3] [4].

Ngành chăn nuôi lợn và gia cầm là động lực chính của ngành chăn nuôi Việt Nam do chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sản lượng và tăng trưởng ổn định. Tổng sản lượng thịt lợn và gia cầm chiếm hơn 90% trong tổng sản lượng thịt của ngành vào năm 2024, cho thấy mức tăng trưởng tương đối ổn định. Trong giai đoạn 2019-2024, đàn lợn và đàn gà tăng trưởng hàng năm lần lượt là 6% và 4%, trong khi số lượng bò biến động và số lượng trâu giảm đều đặn[5]. Năm 2024, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) nhấn mạnh sản lượng thịt lợn của Việt Nam đứng thứ 6 toàn cầu với sản lượng 3,55 triệu tấn tính theo trọng lượng bán lẻ, tương ứng với 3% sản lượng toàn cầu[6].

Các sản phẩm thịt chính của ngành chăn nuôi Việt Nam ngành theo trọng lượng sống, từ năm 2019 đến năm 2024

(Đơn vị: nghìn tấn và %)
Sản phẩm thịt chính của ngành chăn nuôi Việt Nam theo khối lượng tươi sống từ năm 2019 đến năm 2024

Nguồn: Niên giám thống kê Việt Nam, BỘ NN & PTNT, Tổng hợp B&Company

Mặc dù năng lực sản xuất trong nước mạnh, nhưng ngành này vẫn ghi nhận thâm hụt thương mại lớn, đặc biệt là ngành thịt. Năm 2023, Việt Nam nhập khẩu 1,5 tỷ USD sản phẩm thịt, trong khi chỉ xuất khẩu khoảng 110 triệu USD[7]. Thịt bò đông lạnh, chủ yếu từ Ấn Độ[8], dẫn đầu về giá trị nhập khẩu ở mức 660 triệu USD, chiếm 44% tổng lượng thịt nhập khẩu trong cùng năm. Nhập khẩu thịt lợn đông lạnh tăng mạnh trong giai đoạn 2019-2020[9] khi chính phủ bồi thường cho nguồn cung trong nước bị thiệt hại do dịch tả lợn châu Phi bùng phát[10]. Từ đó đến nay, thịt lợn đã trở thành mặt hàng thịt nhập khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam tính theo giá trị, chiếm 19% trong tổng lượng thịt nhập khẩu năm 2023.

Cơ cấu nhập khẩu thịt của Việt Nam năm 2023 theo nhóm sản phẩm và quốc gia xuất khẩu (Đơn vị: %)

Nguồn: Bản đồ thương mại, Tổng hợp B&Company

Ttình hình FDI trong ngành chăn nuôi của Việt Nam

Năm 2022, ngành chăn nuôi có 81 dự án FDI được cấp phép, chiếm 16% dự án đang hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản[11]Tuy nhiên, lĩnh vực này đã thu hút được 2,2 tỷ đô la Mỹ đầu tư, chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng số 3,84 tỷ đô la Mỹ vốn đăng ký trong các lĩnh vực này.[12].

Ngành chăn nuôi của Việt Nam có tính tập trung cao, với các công ty FDI chiếm ưu thế trên 50% tổng doanh thu thuần năm 2022[13]. Cùng kỳ, khu vực Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng chiếm 90% doanh thu, trong đó 60% đến từ các doanh nghiệp FDI. Mặc dù chiếm chưa đến 5% trong số những người tham gia ngành, nhưng các công ty FDI lớn đã đóng góp hơn một nửa tổng doanh thu.

Các công ty có vốn đầu tư nước ngoài chiếm ưu thế trong cung ứng vật nuôi, đặc biệt là thị trường thịt lợn và thịt gà. Năm 2022, họ chiếm 43% nguồn cung thịt lợn, tiếp theo là các hộ nông dân với 38% và các công ty Việt Nam với 19%[14]Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA) cũng nhấn mạnh, các doanh nghiệp FDI kiểm soát 90% nguồn cung gà lông trắng và 55% nguồn cung gà giống truyền thống.[15]. Sản xuất thức ăn chăn nuôi cũng chứng kiến sự tham gia mạnh mẽ của FDI, với các công ty nước ngoài sản xuất 13 triệu tấn vào năm 2022, đảm bảo thị phần 63%[16].

Cơ hội và thách thức cho đầu tư quốc tế

Trong khi đầu tư từ các công ty Nhật Bản vào ngành chăn nuôi Việt Nam vẫn còn hạn chế[17], bối cảnh phát triển của ngành hứa hẹn nhiều cơ hội kinh doanh mới.

(1) Đầu tư vào chăn nuôi và trồng trọt được hỗ trợ mạnh mẽ do ngành'S nhu cầu cao

Trong nước, Việt Nam có mức tiêu thụ thịt cao và đang tăng, đặc biệt là thịt lợn[18]. Chính phủ cũng đang nỗ lực thiết lập các thị trường mới cho các sản phẩm chăn nuôi, chẳng hạn như thị trường Trung Quốc và Halal[19]. Việt Nam và Nhật Bản cũng hướng tới mục tiêu cải thiện thương mại song phương, với sự hỗ trợ tốt hơn cho xuất khẩu thịt gà và một tuyến thương mại mới cho thịt lợn của Việt Nam.[20].

Với quy trình chăn nuôi đến giết mổ hiện đại và được kiểm soát, các công ty sẽ có thể hưởng lợi từ các thị trường quốc tế mới nổi và vượt qua các rào cản kỹ thuật quốc tế. Công ty TNHH Koyu & Unitek là công ty Việt Nam đầu tiên xuất khẩu sản phẩm thịt gà sang Nhật Bản thông qua giống gà chọn lọc, thức ăn chăn nuôi chất lượng và dây chuyền sản xuất hiện đại. Năm 2021, Vilico, công ty con của Vinamilk và Tập đoàn Sojitz đã hợp tác để thành lập một cơ sở chăn nuôi và giết mổ trị giá 500 triệu đô la Mỹ với công suất 10.000 con bò và 10.000 tấn sản phẩm động vật mỗi năm, làm nổi bật tiềm năng của ngành.

Tổ hợp chế biến thịt bò và gia súc đông lạnh Vinabeef Tam Đảo tại tỉnh Vĩnh Phúc

Nguồn: Thịt Bò Vinabeef

(2) Đầu tư vào thức ăn chăn nuôi có tiềm năng lớn do nhu cầu lớn và sự hỗ trợ của chính phủ

Việt Nam là nước nhập khẩu lớn thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu đầu vào, khiến sản xuất trong nước kém cạnh tranh trong nước và quốc tế[21]. Để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu, Chính phủ đã thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc hỗ trợ ngành. Nghị định số 106/2024/NĐ-CP, được ký vào năm 2024, đã thúc đẩy 3 chương trình ưu tiên hỗ trợ ngành chăn nuôi[22]Trong đó đáng chú ý là các ưu đãi về tài chính hỗ trợ cung ứng và sản xuất nguyên liệu đầu vào cho thức ăn chăn nuôi.

Bảng 1: Các ưu đãi tài chính của Chính phủ để hỗ trợ nguồn cung thức ăn chăn nuôi trong nước

KHÔNG.	Hoạt động khuyến khích	Giá trị hỗ trợ tài chính (Đơn vị: triệu đồng/dự án)
1	Xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật để hình thành vùng trồng nguyên liệu	Lên đến 5.000
2	Mua vật tư, thiết bị chế biến nguyên liệu	Lên đến 1.000
3	Mua thiết bị nước ngoài để sản xuất nguyên liệu thức ăn bổ sung	Lên đến 2.000
4	Mua bản quyền công nghệ nước ngoài để sản xuất nguyên liệu đơn lẻ làm thức ăn bổ sung	Lên đến 2.000
5	Mua bồn chứa thức ăn chăn nuôi số lượng lớn cho các trang trại chăn nuôi vừa và lớn	Lên đến 100
6	Mua giống cây trồng làm thức ăn chăn nuôi	Lên đến 200

Nguồn: Nghị định số 106/2024/NĐ-CP

Tuy nhiên, ngành này vẫn còn nhiều thách thức mà các nhà đầu tư cần lưu ý. Thứ nhất, sức khỏe vật nuôi là mối quan tâm quan trọng đối với ngành này khi nguồn cung trong nước đang bị đe dọa bởi các loại bệnh như dịch tả lợn châu Phi. Các hiệp định thương mại tự do như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPAPP) sẽ giảm thuế suất của quốc gia này đối với hầu hết các sản phẩm thịt xuống còn 0% vào năm 2030[23]. Mặc dù có tiềm năng tăng xuất khẩu của Nhật Bản sang Việt Nam, thị trường Việt Nam dự kiến sẽ tràn ngập các sản phẩm thịt có giá cả phải chăng từ các nước khác, làm tăng tính cạnh tranh của thị trường.[24].

Phần kết luận

Ngành chăn nuôi của Việt Nam đang trên đà phát triển tích cực với bối cảnh đầu tư đầy triển vọng. Thị trường trong nước chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt, với các công ty FDI thống lĩnh nguồn cung thức ăn chăn nuôi, thịt lợn và thịt gà. Mặc dù vẫn còn một số thách thức, nhu cầu trong nước ngày càng tăng và thị trường quốc tế mở rộng đối với các sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam khiến ngành này trở nên rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

[1] Ngành chăn nuôi ước tính có tổng giá trị 23,7 tỷ USD vào năm 2022Đánh giá>, với tốc độ tăng trưởng 5.72% vào năm 2023Đánh giá> và 5.4% vào năm 2024Đánh giá>

[2] Financial Times (2025). Giá trị của ngành chăn nuôi chiếm hơn 26% GDPĐánh giá>

[3] Tổng cục Thống kê (2020). Niên giám thống kê Việt Nam – 2019Đánh giá>

[4] Bộ NN & PTNT (2024). Phụ lục 1: Kết quả một số chỉ tiêu chủ yếu của Kế hoạch phát triển nông nghiệp và nông thôn năm 2024Đánh giá>

[5] Tổng cục Thống kê. Niên giám thống kê Việt NamĐánh giá>

[6] USDA. Sản xuất – Thịt lợnĐánh giá>

[7] Trung tâm thương mại quốc tế. Bản đồ thương mạiĐánh giá>

[8] Theo Trade map, Ấn Độ cung cấp 74% thịt bò đông lạnh nhập khẩu cho Việt Nam.

[9] Theo Trade map, kim ngạch nhập khẩu thịt lợn đông lạnh của Việt Nam tăng từ 53,8 triệu USD năm 2019 lên 315,9 triệu USD năm 2020.

[10] Cục Thú y (2021). Thịt lợn nhập khẩu chiếm 3,6%Đánh giá>

[11] Bộ NN & PTNT (2023). Thúc đẩy phát triển chăn nuôi lợn trong bối cảnh kinh tế mớiĐánh giá>

[12] Tổng cục Thống kê (2023). Niên giám thống kê Việt Nam – 2022Đánh giá>

[13] Cơ sở dữ liệu doanh nghiệp của B&Company Việt Nam.

[14] VCBS (2023). Báo cáo ngành chăn nuôi lợnĐánh giá>

[15] Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam (2023). Triển vọng chăn nuôi gà lông trắng ở Việt NamĐánh giá>

[16] Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam (2023). Doanh nghiệp FDI chiếm hơn 60% sản lượng thức ăn chăn nuôi tại Việt NamĐánh giá>

[17] Theo Cơ sở dữ liệu doanh nghiệp B&Company Việt Nam, năm 2022, Nhật Bản chỉ có 4 công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực chăn nuôi tại Việt Nam.

[18] OECD (2024). Các chỉ số – Tiêu thụ thịtĐánh giá>

[19] Bộ NN&PTNT (2024). Báo cáo tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển nông nghiệp, nông thôn năm 2024 và triển khai Kế hoạch năm 2025Đánh giá>

[20] VCCI (2023). Thúc đẩy tiếp cận thị trường cho sản phẩm chăn nuôi và nông sản của Việt Nam tại Nhật BảnĐánh giá>

[21] Cục Chăn nuôi (2024). Doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi trong bối cảnh giá nguyên liệu liên tục biến độngĐánh giá>

[22] Bên cạnh các ưu đãi về tài chính hỗ trợ cung ứng, sản xuất nguyên liệu đầu vào cho thức ăn chăn nuôi, Nghị định số 106/2024/NĐ-CP còn hỗ trợ tài chính cho hoạt động quảng bá sản phẩm chăn nuôi và di dời cơ sở chăn nuôi.

[23] VCCI (2019). Tóm tắt Chương 2 – Đối xử quốc gia và tiếp cận thị trường đối với hàng hóa tập trung vào hai khía cạnh chính của thương mại quốc tếĐánh giá>

[24] USDA (2021). Cập nhật thị trường chăn nuôi Việt NamĐánh giá>

Công ty TNHH B&Company

Công ty Nhật Bản đầu tiên chuyên về nghiên cứu thị trường tại Việt Nam từ năm 2008. Chúng tôi cung cấp nhiều dịch vụ bao gồm báo cáo ngành, phỏng vấn ngành, khảo sát người tiêu dùng, kết nối doanh nghiệp. Ngoài ra, chúng tôi gần đây đã phát triển cơ sở dữ liệu gồm hơn 900.000 công ty tại Việt Nam, có thể được sử dụng để tìm kiếm đối tác và phân tích thị trường.

Vui lòng liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào.

info@b-company.jp + (84) 28 3910 3913