Xu hướng tăng về việc điều trị ở nước ngoài của công dân Việt Nam

Xu hướng tăng lên về việc điều trị ở nước ngoài của công dân Việt Nam

15/09/2019

B&Company

Chăm sóc sức khỏe / Cuộc sống / Dịch vụ công cộng

Yếu tố chăm sóc sức khỏe của Việt Nam đang phát triển nhưng vẫn còn nhiều thách thức.

Theo Tổng cục Thống kê, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đã tăng lên 2.587 đô la Mỹ vào năm 2018, tăng 8,3% so với năm 2017. Cùng với đó, chi tiêu y tế bình quân đầu người của Việt Nam cũng tăng qua các năm, năm 2016 đạt khoảng 123 đô la Mỹ, tăng 5% so với năm 2015 và tăng 38% so với năm 2011. Khoản chi này cũng chiếm 5.66% của GDP. Bên cạnh đó, tính đến tháng 5 năm 2019, số người tham gia bảo hiểm y tế công đã đạt tỷ lệ 89% dân số, vượt 2,2% so với mục tiêu của Chính phủ. Các chỉ số đó có thể cho thấy nhận thức của người dân về sức khỏe đã được nâng cao.

Hơn nữa, dân số Việt Nam chính thức bước vào 'giai đoạn già hóa' vào năm 2011 và là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, dẫn đến nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng nhanh. Tỷ lệ người trên 60 tuổi trong tổng dân số năm 2011 là 9,9%, nhưng đã tăng lên 11,95% vào năm 2018 và dự kiến sẽ đạt 17,5% vào năm 2030. Sự gia tăng này nhanh hơn nhiều so với các nước lân cận như Indonesia (8,2% năm 2015 và 13,2% năm 2030), Philippines (7,3% năm 2015 và 10,3% năm 2030). Theo WHO, hệ thống chăm sóc sức khỏe phải được phát triển hơn nữa để chăm sóc người cao tuổi vì số ca mắc ung thư, mất trí nhớ, v.v. tăng lên ở độ tuổi cao hơn.

Về yếu tố cung, tình trạng quá tải ở các bệnh viện cũng là một vấn đề lớn. Năm 2016, Việt Nam được báo cáo có 1161 bệnh viện công và 185 bệnh viện tư. Tỷ lệ giường bệnh trên 10.000 dân là 26,5 vào năm 2018, vượt chỉ tiêu (26) mà Quốc hội và Chính phủ giao cho năm 2018. Tuy nhiên, tình trạng quá tải ở các bệnh viện trung ương vẫn đang xảy ra. Theo báo cáo trong những năm gần đây, có một số bệnh viện trung ương vẫn có công suất giường bệnh sử dụng trên 100% như Bệnh viện Đại học Y Dược và Bệnh viện K, một số bệnh viện vượt quá 120% như Bệnh viện Nhi đồng I và Bệnh viện Chợ Rẫy. Riêng Bệnh viện Bạch Mai, tỷ lệ này còn lớn hơn 160%.

Tình trạng quá tải không chỉ gây ra sự không hài lòng của bệnh nhân vì thời gian chờ đợi lâu mà còn là thái độ chưa đủ tốt của đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng làm việc trong điều kiện căng thẳng. Tháng 7/2019, Sở Y tế TP.HCM đã công bố kết quả khảo sát mức độ không hài lòng của bệnh nhân khi đến khám và có 3.693 phản hồi không hài lòng, tăng 27% so với tháng trước (2.914); lý do không hài lòng phổ biến nhất vẫn là thủ tục đăng ký, thái độ, thời gian chờ đợi lâu.

Theo số liệu thống kê chung về nguồn nhân lực y tế, số bác sĩ trên 10.000 dân năm 2017 là 7,44, giảm 4% so với năm 2016 (7,75). Chỉ số này thấp hơn nhiều so với Singapore (24), Thái Lan (18) và Malaysia (15). Hơn nữa, phần lớn bác sĩ lựa chọn làm việc tại các bệnh viện tuyến trên và khu vực thành thị của Việt Nam, nơi có cơ sở vật chất và nguồn lực y tế tiên tiến hơn. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt dịch vụ y tế có sẵn ở các vùng nông thôn, bệnh viện tuyến dưới và bệnh viện địa phương. Khảo sát mới nhất của Bộ Y tế tại các trạm y tế tại 26 xã, phường, thị trấn cho thấy năm 2018 chỉ có 3 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Yên Bái có đủ bác sĩ tại các trạm y tế, trong đó có khoảng 30% các trạm y tế không có bác sĩ, hoặc bác sĩ y học cổ truyền hoặc dược sĩ.

Một xu hướng tiến triển trong điều trị ở nước ngoài

Mặc dù nhu cầu chăm sóc sức khỏe cao, nhưng tình trạng quá tải, thiếu hụt nhân lực y tế, trang thiết bị phẫu thuật, hồi sức tích cực lạc hậu thường xuyên xảy ra tại các đơn vị y tế đã buộc người dân Việt Nam phải chi khoảng 2 tỷ USD để ra nước ngoài hưởng dịch vụ y tế chất lượng cao trong năm 2017, gấp đôi năm 2013 (1 tỷ USD) và cao hơn so với Indonesia cùng năm (1,4 tỷ USD).

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đang cung cấp dịch vụ chuyển bệnh nhân sang các bệnh viện ở nước ngoài để được chăm sóc y tế. Họ được chia thành 2 bên với khoảng 30 bên tham gia: điều phối viên truyền thông và công ty lữ hành.

Các quốc gia đến phổ biến nhất của công dân Việt Nam là Singapore, Thái Lan, Malaysia, Hàn Quốc, Đài Loan và Nhật Bản. Lý do phổ biến nhất cho các tour du lịch y tế đến Singapore là để điều trị ung thư. Năm 2018, tỷ lệ bệnh nhân ung thư của Việt Nam trên 100.000 người là 151,4, xếp hạng 19 Châu Á và thứ 5 tại Đông Nam Á. Singapore luôn là lựa chọn hàng đầu để điều trị y tế ở nước ngoài của người Việt Nam, cơ sở vật chất của hệ thống Parkway Health tại đây thu hút gần 10.000 người Việt Nam mỗi năm, trong khi Bệnh viện Quốc gia Singapore đón 2.000 người vào năm 2017. Malaysia cũng nổi lên là một trong những điểm đến hàng đầu để điều trị ung thư và tim mạch do chăm sóc sức khỏe kỹ thuật cao với chi phí thấp. Theo Hội đồng Du lịch Y tế Malaysia cho thấy, năm 2017 có khoảng 11.000 người Việt Nam đến Malaysia với mục đích chữa bệnh sau đó con số này tăng 27% lên 14.000 vào năm 2018. Đối với Hàn Quốc và Thái Lan, rất nhiều người lựa chọn họ để phẫu thuật thẩm mỹ. Theo Viện Phát triển Công nghiệp Y tế Hàn Quốc, số lượng người đến đây để điều trị y tế đã tăng từ 7.447 (năm 2017) lên 7.532 (năm 2018). Hơn nữa, du khách Việt Nam đến Thái Lan cũng được báo cáo đã chi 9,1 triệu đô la Mỹ cho việc điều trị y tế vào năm 2017. Các tình trạng y tế khác như các vấn đề về khớp và xương, chấn thương thể thao, ghép gan hoặc thận cũng có nhu cầu cao về điều trị y tế ở nước ngoài.

Trong trường hợp của Nhật Bản, du lịch y tế của họ được đánh giá cao chủ yếu vì “công nghệ y tế cao”, “đáng tin cậy”, “toàn bộ đất nước an toàn” và “nhân viên thân thiện” nhưng vẫn còn mới đối với người Việt Nam. Kể từ khi Nhật Bản đưa ra thị thực lưu trú y tế cho phép người nước ngoài lưu trú tại Nhật Bản lên đến 1 năm vào năm 2011, ngày càng nhiều bệnh nhân Việt Nam đã chọn Nhật Bản là điểm đến của họ. Theo báo cáo của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, có 61 thị thực y tế tại Nhật Bản được cấp cho người Việt Nam vào năm 2017, gần gấp đôi so với năm 2016.

Khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng tăng, Chính phủ cần chi nhiều hơn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là cơ sở vật chất, trang thiết bị, kỹ thuật và dịch vụ để cạnh tranh với dịch vụ điều trị y tế nước ngoài. Các nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể tận dụng cơ hội này để đầu tư vào các cơ sở y tế nhằm cung cấp dịch vụ y tế tốt hơn tại Việt Nam.

Lý Nguyễn – B&Company Inc

Thẩm quyền giải quyết: