Kế hoạch hành động quốc gia của Việt Nam về nền kinh tế tuần hoàn đến năm 2035 nhằm giải quyết các thách thức về môi trường trong khi vẫn đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững. Với tình trạng cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm ngày càng gia tăng, chính phủ đang tập trung vào việc giảm thiểu chất thải, năng lượng tái tạo và hiệu quả sử dụng tài nguyên.

Tình hình hiện tại của Việt Nam về môi trường và kinh tế

Nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, GDP vượt ngưỡng 476 tỷ USD vào năm 2024, tăng 7% so với năm 2023. [2]Khu vực công nghiệp có sự tăng trưởng đáng kể, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng hơn 8% so với cùng kỳ năm trước [3]. Ngoài ra, tỷ lệ đô thị hóa của cả nước đã vượt ngưỡng 44%, tăng 16% so với năm trước [4].

Tuy nhiên, sự mở rộng nhanh chóng của sản xuất công nghiệp và đô thị hóa đã đặt môi trường của Việt Nam vào tình trạng nghiêm trọng. Vào năm 2024, cả nước thải ra khoảng 60.000 tấn rác thải mỗi ngày, trong đó khu vực đô thị chiếm hơn 60% khối lượng này [5]. Tính đến năm 2023, 55% chất thải được xử lý thông qua chôn lấp không hợp vệ sinh, 20% được xử lý thông qua đốt ngoài trời và chỉ có 10% được xử lý và tái chế đúng cách [6]. Để giải quyết vấn đề cấp bách này, chính phủ đã đưa ra Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện nền kinh tế tuần hoàn đến năm 2035, đưa ra lộ trình rõ ràng để cải thiện quản lý chất thải, tăng cường nỗ lực tái chế và chuyển đổi sang nền kinh tế bền vững.

Kế hoạch của Chính phủ cho nền kinh tế tuần hoàn

Ngày 23 tháng 01 năm 2025, Phó Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 222/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện nền kinh tế tuần hoàn đến năm 2035. Với mục tiêu rõ ràng và có thể định lượng được đến năm 2030, Chính phủ đặt mục tiêu thúc đẩy sản xuất năng lượng tái tạo, tối đa hóa việc tái sử dụng vật liệu, giảm thiểu phát sinh chất thải và giảm tác động tiêu cực đến môi trường.

Nguồn: Thuvienphapluat

Ngoài ra, Chính phủ đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2035. Mục tiêu là định vị đất nước là nhà cung cấp chính về công nghệ, thiết bị, sản phẩm, dịch vụ và đầu tư cho nền kinh tế tuần hoàn. Đồng thời, Việt Nam cam kết nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và đảm bảo phát triển bền vững.

Thách thức cho việc thực hiện

Việc triển khai nền kinh tế tuần hoàn đòi hỏi những thay đổi mang tính hệ thống trong các ngành, khuôn khổ chính sách và hành vi của người tiêu dùng, điều này đặt ra một số trở ngại. Thứ nhất, một trong những thách thức lớn nhất trong việc áp dụng nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam là thiếu nhận thức và hiểu biết về mô hình này, đặc biệt là trong các doanh nghiệp và công chúng nói chung . Trong nhiều trường hợp, người dân vẫn chưa hình thành thói quen tái sử dụng, tái chế và giảm thiểu rác thải trong cuộc sống hàng ngày. Theo khảo sát năm 2023 của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, 80,6% hộ gia đình và 75,5% doanh nghiệp cho biết họ thiếu động lực phân loại rác tại nguồn, vì rác thải đã phân loại cuối cùng vẫn bị trộn lẫn với nhau trong quá trình thu gom và chuyển đi xử lý tập trung [7]. Thứ hai, cơ sở hạ tầng và công nghệ của Việt Nam vẫn chưa đủ để đáp ứng các yêu cầu của nền kinh tế tuần hoàn. Mặc dù đã có những cải thiện trong việc thu gom, xử lý và tái chế rác thải, cả khu vực thành thị và nông thôn vẫn thiếu các cơ sở xử lý và tái chế rác thải đầy đủ [8]. Cuối cùng, hạn chế về tài chính cũng đặt ra một thách thức đáng kể khác. Việc triển khai các mô hình kinh tế tuần hoàn đòi hỏi phải đầu tư đáng kể vào công nghệ, cơ sở hạ tầng và đào tạo lực lượng lao động. Điều này đặc biệt khó khăn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, những doanh nghiệp thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn và nguồn tài chính [9].

Kết luận

Kế hoạch hành động quốc gia của Việt Nam về nền kinh tế tuần hoàn nhằm thúc đẩy sử dụng tài nguyên bền vững, giảm thiểu chất thải và áp dụng năng lượng tái tạo vào năm 2035. Trong khi kế hoạch đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng, việc thực hiện phải đối mặt với những thách thức như hạn chế về tài chính, cơ sở hạ tầng hạn chế và thiếu nhận thức ở người dân. Bất chấp những rào cản này, việc chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn mang lại lợi ích kinh tế, môi trường và xã hội, bao gồm tạo việc làm xanh và giảm tác động sinh thái. Với cam kết và đổi mới liên tục, Việt Nam có tiềm năng trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về các hoạt động kinh tế tuần hoàn, mở đường cho một tương lai kiên cường và bền vững hơn.

[1]Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế hướng đến việc sử dụng hiệu quả và bền vững các nguồn tài nguyên, tái chế chất thải và góp phần bảo vệ môi trường cũng như hiệu quả kinh tế.

[2]Vietnam Plus (2025). Tăng trưởng GDP của Việt Nam ước tính đạt 7,09% vào năm 2024 < Truy cập >

[3]Tổng cục Thống kê Việt Nam (2024). Sản xuất công nghiệp Việt Nam đang tăng < Truy cập >

[4]Tài Chính Online (2024). Tỷ Lệ Đô Thị Hóa Của Việt Nam Vượt Quá 44% < Truy Cập >

[5]Báo điện tử VnExpress (2024). Phân loại rác thải tại nguồn ở Việt Nam bắt đầu từ năm 2025 < Truy cập >

[6]Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2023). Thực trạng rác thải sinh hoạt tại Việt Nam < Truy cập >

[7]Bản tin Truyền hình Việt Nam (2023). Phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn: Tình hình hiện nay tại Việt Nam < Truy cập >

[8]VTV News (2024). Việt Nam thiếu đồng bộ về cơ sở hạ tầng thu gom và xử lý rác thải < Truy cập >

[9]Bộ Tài chính Việt Nam (2024). Thách thức trong việc triển khai nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam < Truy cập >

Đọc thêm những bài phân tích khác