Các công ty Nhật Bản đang ngày càng chiếm ưu thế tại Việt Nam. Theo B&Company, tính đến năm 2023, cả nước có khoảng 1,08 triệu công ty đang hoạt động, trong đó có khoảng 20.000 công ty có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Mặc dù các công ty FDI chỉ chiếm khoảng 2%, nhưng họ cũng là động lực thúc đẩy nền kinh tế, tạo ra 28% tổng doanh thu ròng của cả nước. Tính theo quốc gia, các công ty Hàn Quốc chiếm số lượng lớn nhất, với khoảng 5.500 công ty, tiếp theo là Nhật Bản và Trung Quốc.

Composition of foreign companies by country in Vietnam in 2023 (%)

Nguồn: B&Company

Các công ty Nhật Bản tiếp tục mở rộng bất chấp đại dịch COVID-19, với hai khu vực phân cực

Ngay cả trong bối cảnh trì trệ do đại dịch COVID-19, số lượng công ty Nhật Bản vào Việt Nam vẫn tăng đều đặn trong giai đoạn 2019-2023. Đằng sau xu hướng này là việc các công ty Nhật Bản đang tìm cách thoát khỏi sự phụ thuộc vào nhu cầu trong nước và định vị lại Việt Nam là một thị trường tăng trưởng.

Theo khu vực, sự mở rộng tập trung ở các tỉnh phía Bắc như Hà Nội, Vĩnh Phúc và Thanh Hóa, và các tỉnh phía Nam như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Đồng Nai. Cả hai khu vực này đều có cơ sở hạ tầng giao thông và cảng biển phát triển tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu. Bên cạnh sản xuất, các ngành công nghiệp logistics, bán lẻ và công nghệ thông tin cũng đang phát triển mạnh mẽ.

Xu hướng của các công ty Nhật Bản hoạt động tại Việt Nam (các công ty)

Nguồn: B&Company

Diện tích các công ty Nhật Bản tại Việt Nam năm 2023 (công ty)

Nguồn: B&Company

Nhật Bản tụt hậu so với Hàn Quốc về đầu tư quy mô lớn và đang áp dụng phương pháp “đầu tư đa dạng”

Mặt khác, các công ty Hàn Quốc lại đi trước một bước về quy mô của các dự án đầu tư quy mô lớn. Kể từ năm 2005, các công ty Hàn Quốc đã đầu tư nhiều nhà máy với tổng giá trị hơn 1 tỷ đô la Mỹ, chủ yếu vào ngành sản xuất. Ngược lại, các khoản đầu tư của các công ty Nhật Bản có xu hướng đa dạng hóa và liên ngành hơn, bao gồm sản xuất, tài chính, bất động sản và bán lẻ.

Sự khác biệt này bắt nguồn từ chiến lược khác biệt. Các công ty Nhật Bản hướng đến mục tiêu đa dạng hóa đầu tư trên khắp ASEAN, trong khi Hàn Quốc tập trung vốn vào Việt Nam như một "cơ sở cốt lõi chiến lược". Điều này dẫn đến sự khác biệt về tốc độ hình thành các cụm công nghiệp.

Nhật Bản → Tổng số tiền đầu tư tích lũy tại Việt Nam (10 tỷ yên: 2005-2023)

Nguồn: B&Company

Xu hướng mới: Hợp tác Nhật Bản - Việt Nam sâu sắc hơn trong lĩnh vực bán dẫn, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số

Quan hệ đối tác kinh tế giữa Nhật Bản và Việt Nam đang ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn qua từng năm. Với khuôn khổ hợp tác giữa chính phủ và chính phủ, các doanh nghiệp Nhật Bản được kỳ vọng sẽ đẩy mạnh hoạt động trong các lĩnh vực mới như chất bán dẫn, chuyển đổi số (DX) và năng lượng tái tạo.

Đối với các doanh nghiệp Nhật Bản, Việt Nam không còn đơn thuần là một “cơ sở sản xuất chi phí thấp”. Tầm quan trọng của Việt Nam như một căn cứ chiến lược cho việc phát triển các ngành công nghiệp thế hệ tiếp theo đang ngày càng gia tăng. Khi quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng khu vực đang diễn ra, vai trò của các doanh nghiệp Nhật Bản đang ở một bước ngoặt, chuyển từ số lượng sang chất lượng.

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.