Đồng bằng sông Hồng là một trong những trung tâm kinh tế - xã hội của Việt Nam, thu hút các nhà đầu tư với sự tăng trưởng năng động và vị trí chiến lược. Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh gần đây, dự kiến diễn ra vào ngày 15 tháng 9, khu vực này đang sẵn sàng mở ra các cấp độ mới về hiệu quả, kết nối và tiềm năng đầu tư.

Tổng quan về Đồng bằng sông Hồng sau khi sáp nhập đơn vị hành chính năm 2025

Đồng bằng sông Hồng là trung tâm kinh tế chiến lược quan trọng của miền Bắc Việt Nam, bao gồm 11 tỉnh, thành phố. Theo Đề án tái cơ cấu hành chính cấp tỉnh được nêu trong Quyết định số 759/QĐ-TTg[1], vùng có 2 đơn vị hành chính không thay đổi là Thành phố Hà Nội và Quảng Ninh, cùng với 9 tỉnh, thành phố thuộc đối tượng sáp nhập: Bắc Ninh, Thành phố Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định. Kết quả là vùng sẽ bao gồm 6 đơn vị hành chính cấp tỉnh[2], bao gồm 2 thành phố trực thuộc trung ương.

Đơn vị hành chính cấp tỉnh Đồng bằng sông Hồng sau sáp nhập hành chính năm 2025

Nguồn: B&Company

Đồng bằng sông Hồng là một trong hai trung tâm kinh tế lớn của Việt Nam bên cạnh khu vực Đông Nam Bộ, đóng góp khoảng 30% vào tổng GDP của Việt Nam vào năm 2024. Sau khi sáp nhập, khu vực này sẽ là nơi có một số nền kinh tế địa phương có hiệu suất hoạt động cao nhất cả nước, bao gồm Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh và Quảng Ninh. Bất chấp những khó khăn kinh tế toàn cầu, khu vực này vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP trung bình ấn tượng là hơn 8%, riêng Hải Phòng đạt mức tăng trưởng 11% theo năm.

GRDP các tỉnh Đồng bằng sông Hồng sau khi sáp nhập hành chính năm 2025 vào năm 2024

Nguồn: Nghị quyết số 60-NQ/TW, Quyết định số 759/QĐ-TTg, Tổng cục Thống kê (GSO), Cục Thống kê Tỉnh, Tổng hợp B&Company

Đặc điểm kinh tế vùng và tình hình đầu tư vùng đồng bằng sông Hồng

Theo Nghị quyết số 30-NQ/TW[3], được ký kết vào năm 2022, cơ cấu kinh tế của Đồng bằng sông Hồng sẽ ngày càng đa dạng hơn, tập trung mạnh vào khu vực dịch vụ và khu vực công nghiệp và xây dựng. Mặc dù các cuộc sáp nhập hành chính gần đây có thể tạo ra động lực kinh tế mới, nhưng định hướng phát triển bao trùm của khu vực vẫn nhất quán:

(1) Phát triển vành đai công nghiệp thúc đẩy sản xuất và liên kết khu vực;

(2) Thúc đẩy nông nghiệp, lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản bền vững và chuyên môn hóa để tăng cường kinh tế nông thôn và an ninh lương thực;

(3) Mở rộng các trung tâm dịch vụ chính, đặc biệt là trong tài chính, thương mại và hậu cần; và

(4) Nâng cao du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, tận dụng di sản văn hóa và cảnh quan thiên nhiên.

Năm 2024, khu vực dịch vụ vùng có giá trị trên 1,5 nghìn tỷ đồng, chiếm 45% GDP vùng. Khu vực công nghiệp và xây dựng cũng có sự tăng trưởng đáng kể do thành phố chuyển dịch từ nông nghiệp truyền thống và các dịch vụ giá trị thấp và dòng vốn nước ngoài đổ vào các ngành như điện tử, may mặc và dệt may, linh kiện ô tô và logistics[4]. Đến năm 2023, toàn vùng có 73 khu công nghiệp, khu chế xuất và 257 cụm công nghiệp[5], thu hút những gã khổng lồ toàn cầu như Samsung, LG, Foxconn và Canon. Ngược lại, nông nghiệp, lâm nghiệp và đánh bắt cá chiếm chưa đến 5% GDP của khu vực. Ngành này đang chuyển đổi sang các khu sản xuất công nghệ cao, quy mô lớn, tập trung vào các sản phẩm nông nghiệp chính, chăn nuôi công nghiệp và nuôi trồng thủy sản gắn liền với thương hiệu giá trị gia tăng.

Thành phần GRDP của đồng bằng sông Hồng năm 2024

Đơn vị: %

Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO), Cục Thống kê Tỉnh, Tổng hợp B&Company

Thành phần GRDP của các tỉnh Đồng bằng sông Hồng sau khi sáp nhập hành chính cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về bối cảnh kinh tế địa lý của khu vực. Thành phố Hà Nội nổi bật là trung tâm dịch vụ hàng đầu, được thúc đẩy bởi hệ thống tài chính tập trung, khu vực bán lẻ đang mở rộng và ngành du lịch phát triển nhanh chóng thu hút cả du khách trong nước và quốc tế[6]. Mặt khác, Bắc Ninh, sau khi sáp nhập với Bắc Giang, có tỷ trọng cao nhất của khu vực công nghiệp và xây dựng trong cơ cấu GDP của khu vực vào năm 2024 là 69%. Trong khi công nghiệp và xây dựng chiếm ưu thế trong phần lớn khu vực, các tỉnh ven biển như Hải Phòng, Quảng Ninh và Ninh Bình lại có cơ cấu kinh tế đa dạng hơn, với đóng góp cao hơn từ các ngành dịch vụ và nông-lâm-ngư nghiệp, được hưởng lợi từ vị trí chiến lược của họ đối với phát triển kinh tế biển, hậu cần và du lịch.

Thành phần GRDP theo tỉnh đồng bằng sông Hồng sau sáp nhập năm 2024

Đơn vị: %

Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO), Cục Thống kê Tỉnh, Tổng hợp B&Company

Đồng bằng sông Hồng sau khi sáp nhập tiếp tục là một trong những vùng dẫn đầu của Việt Nam về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), nhờ vị trí chiến lược, cơ sở hạ tầng phát triển và hệ sinh thái công nghiệp. Năm 2024, Đồng bằng sông Hồng chiếm 55% tổng vốn FDI đăng ký của Việt Nam, với dòng vốn đầu tư tập trung vào sản xuất công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ. Bắc Ninh dẫn đầu với 6,4 tỷ USD FDI, tiếp theo là Thành phố Hải Phòng với 5,8 tỷ USD, trong khi Hà Nội ghi nhận số lượng dự án FDI cao nhất, tổng cộng 7.600.

Vốn FDI đăng ký mới năm 2024 (Trái) và Tổng vốn FDI đăng ký lũy kế năm 2024 (Phải) theo các tỉnh Đồng bằng sông Hồng

Đơn vị: Tỷ USD

Nguồn: Bộ Y Tế, Tổng hợp B&Company

Những thay đổi tiềm tàng trong định hướng phát triển kinh tế của các tỉnh Đồng bằng sông Hồng sau khi sáp nhập đơn vị hành chính

Các cuộc sáp nhập đơn vị hành chính gần đây ở Đồng bằng sông Hồng đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong địa lý kinh tế của khu vực. Trong khi Hà Nội và Quảng Ninh vẫn không thay đổi do bản sắc kinh tế đã được thiết lập và sự đầy đủ về mặt hành chính, các tỉnh khác đang trải qua quá trình hợp nhất lớn có thể định hình lại các chiến lược kinh tế địa phương, đa dạng hóa cơ sở kinh tế bằng cách kết hợp các yếu tố mới từ các tỉnh lân cận hoặc khuếch đại thêm các thế mạnh hiện có của khu vực.

Bối cảnh kinh tế và định hướng phát triển của các tỉnh Đồng bằng sông Hồng sau khi sáp nhập

Nguồn: Quy hoạch kinh tế các tỉnh Đồng bằng sông Hồng, Tổng hợp của B&Company

Kết luận

Các cuộc sáp nhập hành chính gần đây ở Đồng bằng sông Hồng báo hiệu một nỗ lực chiến lược nhằm tăng cường sự phối hợp khu vực, tối ưu hóa nguồn lực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trong khi Hà Nội và Hải Phòng tiếp tục dẫn đầu về dịch vụ, hậu cần và các ngành công nghiệp công nghệ cao, các tỉnh mới thành lập đang nổi lên như những trung tâm tăng trưởng năng động với nhiều thế mạnh khác nhau, từ sản xuất và nông nghiệp đến du lịch và năng lượng tái tạo. Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, sự chuyển đổi này mang đến nhiều cơ hội hơn trong một khu vực đang trở nên hội nhập, hiệu quả và sẵn sàng đầu tư hơn.

[1] TVPL. Quyết định số 759/QĐ-TTg phê duyệt Đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấpNguồn>

[2] Đối với mục đích phân tích trong bài viết này, chúng tôi đã loại trừ Vĩnh Phúc khỏi phân tích khu vực vì tỉnh này sẽ được sáp nhập với Phú Thọ và Hòa Bình, hai tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Chúng tôi cũng bao gồm Bắc Giang vì các tỉnh này sẽ được sáp nhập với Bắc Ninh.

[3] TVPL. theo Nghị quyết số 30-NQ/TW về Phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045Nguồn>

[4] Đánh giá kinh tế và dự báo. Phát huy lợi thế vùng và đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu các ngành kinh tế ở Đồng bằng sông HồngNguồn>

[5] Tổng cục Thống kê. Niên giám thống kê Việt Nam – 2023Nguồn>

[6] Kinh tế & Phát triển đô thị. Hà Nội: Doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng 8,6%Nguồn>

* Lưu ý: Nếu bạn muốn trích dẫn thông tin trong bài viết này, vui lòng ghi rõ nguồn và kèm theo link bài viết để đảm bảo tôn trọng bản quyền.