Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) là trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam, có tốc độ tăng trưởng nhanh, cơ sở hạ tầng phát triển, lực lượng lao động dồi dào và môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài mở rộng sản xuất, thương mại và dịch vụ. Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quan về thành phố thông qua các yếu tố quan trọng: vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, thị trường lao động, bối cảnh kinh tế và cơ hội đầu tư.​

Vị trí địa lý

Thành phố Hồ Chí Minh nằm ở phía Nam Việt Nam, là trung tâm kinh tế, tài chính, văn hóa của cả nước. Với vị trí chiến lược, Thành phố Hồ Chí Minh dễ dàng kết nối với các nước trong khu vực Đông Nam Á, là cửa ngõ quan trọng cho các hoạt động thương mại quốc tế. Thành phố giáp với các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An và Bà Rịa - Vũng Tàu, hình thành nên vùng kinh tế trọng điểm phía Nam Việt Nam.

Vị trí của Thành phố Hồ Chí Minh trên bản đồ Việt Nam

Nguồn: Vi.wikipedia.org

Cơ sở hạ tầng

Thành phố Hồ Chí Minh đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh chóng. Theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) năm 2022, Thành phố Hồ Chí Minh xếp thứ 8 trong bảng xếp hạng các tỉnh về chỉ số cơ sở hạ tầng[1]Chỉ số này phản ánh chất lượng của các khu công nghiệp, tuyến đường giao thông và tiện ích công cộng.

​Hiện nay, TP.HCM có 17 khu công nghiệp và 2 khu chế xuất, với tổng diện tích hơn 5.000 ha, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế, công nghiệp của thành phố.[2]. Một số khu công nghiệp đáng chú ý bao gồm Khu công nghiệp Đông Nam (huyện Củ Chi), Khu công nghiệp Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh), Khu công nghiệp Tân Bình (quận Tân Bình), Khu công nghiệp Hiệp Phước (huyện Nhà Bè) và Khu công nghiệp Tân Tạo (quận Bình Tân)[3]. Đặc biệt, thời gian gần đây, TP.HCM đã tích cực mở rộng, phát triển nhiều khu công nghiệp mới nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư ngày càng tăng. Cụ thể, thành phố đã có kế hoạch bổ sung 800 ha đất công nghiệp, trong đó có các dự án như Khu công nghiệp Hiệp Phước giai đoạn 2 (gần 597 ha), Khu công nghiệp Lê Minh Xuân mở rộng, Khu công nghiệp Lê Minh Xuân 2, Khu công nghiệp Phạm Văn Hai I & II[4]Ngoài ra, đồ án quy hoạch giai đoạn 2021-2030 còn đề xuất bổ sung 10 khu công nghiệp mới với tổng diện tích khoảng 2.465 ha, thể hiện quyết tâm của TP.HCM trong việc thu hút các dự án lớn trong và ngoài nước.

Điều này tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghệ cao. Tuy nhiên, cũng cần chú trọng cải thiện hơn nữa các yếu tố như môi trường, không gian sống cho người lao động, để đảm bảo phát triển bền vững cơ sở hạ tầng khu công nghiệp trong tương lai.

Thành phố Hồ Chí Minh có cảng Cát Lái, giúp thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. Thành phố cũng có sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, phục vụ hàng triệu lượt khách quốc tế mỗi năm. Điều này mang lại lợi thế lớn cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực logistics, thương mại và vận tải. Thành phố đã triển khai hàng loạt các dự án cơ sở hạ tầng lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực giao thông. Các dự án Đường vành đai 3 và Đường vành đai 4, Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài và các tuyến tàu điện ngầm như Tàu điện ngầm số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đang được triển khai để giảm ùn tắc giao thông và kết nối các khu vực nội thành với các khu vực lân cận[5].

Ngoài ra, TP.HCM đang đẩy mạnh chuyển đổi số để xây dựng thành phố thông minh, với các dự án phát triển chính quyền điện tử và nâng cao chất lượng dịch vụ công. TP.HCM khánh thành Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (C4IR) vào ngày 25 tháng 9 năm 2024, tại Khu công nghệ cao TP.HCM[6]. Trung tâm hoạt động theo mô hình đối tác công tư, với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn như Viettel, Sovico, HD Bank và Techcombank. C4IR là một phần của mạng lưới toàn cầu Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), và là trung tâm thứ hai tại Đông Nam Á sau Malaysia. Trung tâm tập trung vào bốn công nghệ cốt lõi: trí tuệ nhân tạo, mạng 5G, Internet vạn vật (IoT) và hệ thống quản lý doanh nghiệp, để thúc đẩy chuyển đổi số trong các doanh nghiệp và ngành công nghiệp. Việc ra mắt C4IR được kỳ vọng sẽ giúp Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, thu hút các nhà đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ, viễn thông và dữ liệu lớn[7].

Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 đặt tại Khu công nghệ cao TP.HCM

Nguồn: Vnexpress.net

Thị trường lao động

Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam, với lực lượng lao động trẻ và đa dạng, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của thành phố. Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, đến năm 2024, lực lượng lao động của thành phố sẽ đạt hơn 4,9 triệu người, chiếm 51,2% tổng dân số[8]. Tốc độ tăng trưởng lực lượng lao động khoảng 2%/năm trong giai đoạn 2021-2024.

Theo khảo sát của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP.HCM, mức lương ròng bình quân của người lao động trên địa bàn thành phố năm 2024 sẽ đạt 12,4 triệu đồng/tháng. Cụ thể, nhóm doanh nghiệp có cổ phần, phần vốn góp do Nhà nước chi phối ghi nhận mức lương bình quân cao nhất, đạt 12,9 triệu đồng/tháng. Tiếp theo là nhóm doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và công ty TNHH có vốn nhà nước 100%, đều đạt mức lương bình quân 12,5 triệu đồng/tháng. Ngược lại, nhóm doanh nghiệp tư nhân có mức lương bình quân thấp nhất, chỉ đạt 12,2 triệu đồng/tháng[9].

Với gần 4,9 triệu lao động, chiếm 51,2% dân số, hiện nay TP.HCM sở hữu lực lượng lao động lớn, thể hiện sự đóng góp quan trọng của nguồn nhân lực vào sự phát triển kinh tế của thành phố. Một trong những điểm nổi bật là khu vực dịch vụ chiếm gần 66% lực lượng lao động.

Cơ cấu lao động tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2024

Đơn vị: %

Nguồn: Thanhtra.com.vn

Điều này cho thấy Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, tài chính hàng đầu, nơi các ngành dịch vụ như thương mại, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, công nghệ thông tin phát triển mạnh. Ngoài ra, công nghiệp và xây dựng cũng chiếm tỷ trọng lớn, thể hiện sự phát triển của cơ sở hạ tầng và sản xuất. Sự hiện diện của lao động trong ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản rất nhỏ, cho thấy sự chuyển dịch rõ nét trong cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ.

Về trình độ đào tạo và nhu cầu tuyển dụng, theo kết quả khảo sát của Trung tâm Dự báo nguồn nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM (Falmi) năm 2024, có 99.13% người tìm việc đã qua đào tạo, trong đó có 70.06% có trình độ đại học trở lên.[10]. Các nghề có nhu cầu cao bao gồm quản lý điều hành, nhân viên kiểm soát nội bộ, quản lý dự án, kinh doanh, giám sát bán hàng, kế toán, tiếp thị, nghiên cứu thị trường, thiết kế web và kiến trúc sư[11].

Kinh tế

Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam, đóng góp khoảng 22% GDP của cả nước.[12]. Năm 2024, GRDP của thành phố ước đạt 70 tỷ USD, tăng 7.17% so với năm trước[13]. Về GDP bình quân đầu người, ước đạt khoảng 7.600 USD vào năm 2024 và dự kiến đạt 8.500 USD vào năm 2025, đưa TP.HCM vào nhóm các địa phương có thu nhập cao nhất cả nước[14].

Cơ cấu kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh đang chuyển dịch mạnh mẽ, với đóng góp chính từ các ngành dịch vụ và công nghiệp. Dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất, phản ánh vai trò của thành phố là một trung tâm thương mại, tài chính và dịch vụ, bao gồm các ngành như ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản và hậu cần. Công nghiệp với các ngành chính như dệt may, giày dép, cơ khí, nhựa và điện tử. Gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh đang tập trung chuyển đổi sang các ngành công nghiệp công nghệ cao, như sản xuất chip bán dẫn, để tăng giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh[15]. Mặc dù ngành nông nghiệp chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong GDP của Thành phố Hồ Chí Minh nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp lương thực cho thành phố và các vùng lân cận. Sự chuyển dịch này phản ánh sự phát triển kinh tế mạnh mẽ và bền vững của Thành phố Hồ Chí Minh.

Cơ cấu kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh năm 2024

Đơn vị: %

Nguồn: Ttbc-hcm.gov.vn

Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đang có sự chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang phát triển công nghiệp tri thức và kinh tế số. Thành phố tập trung vào các lĩnh vực như công nghệ cao, công nghiệp sáng tạo và nghiên cứu khoa học công nghệ. Đặc biệt, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM tại khu đô thị mới Thủ Thiêm đang được triển khai, hướng đến mục tiêu mở ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng và chứng khoán[16].

Một trong những mục tiêu quan trọng của TP.HCM trong những năm tới là tăng tỷ trọng ngành công nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế. TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số đóng góp 25% GRDP, năm 2030 đạt 40% và năm 2045 đạt 50%[17]. Để đạt được mục tiêu này, thành phố tập trung phát triển các ngành công nghệ số, đặc biệt là công nghiệp trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn, đồng thời hỗ trợ chuyển đổi số cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.[18].

Đầu tư

​TP.HCM tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam. Theo số liệu từ UBND TP.HCM, năm 2024, tổng vốn FDI đầu tư vào thành phố đạt 2,2 tỷ USD, giảm 39,5% so với năm trước[19]. Năm 2024, có 695 dự án thuộc các lĩnh vực bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy, xe gắn máy, chiếm 55% tổng vốn đăng ký mới. Tiếp theo là các ngành chuyên môn, khoa học công nghệ với 256 dự án, chiếm 16,6% tổng vốn đăng ký mới. Lĩnh vực bất động sản có 10 dự án, với tổng giá trị đầu tư là 45,6 triệu USD, chiếm 9,6% tổng vốn FDI đăng ký mới trong năm.

Theo Cục Thống kê TP.HCM, tháng 11/2024, Singapore tiếp tục là quốc gia dẫn đầu về vốn đầu tư đăng ký tại thành phố với 179 dự án và tổng vốn 119,4 triệu USD. Tiếp theo là Nhật Bản với 117,1 triệu USD và Hàn Quốc với 65,6 triệu USD.

Trong những năm gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh đã thu hút mạnh mẽ các nguồn đầu tư vào nhiều lĩnh vực quan trọng như công nghệ cao, bất động sản và hạ tầng giao thông. Thành phố tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài nhờ các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế, ưu đãi đầu tư và vị trí chiến lược trong khu vực. Đầu tư vào công nghệ cao, đặc biệt là các lĩnh vực như chất bán dẫn, vi mạch, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ thông tin đang tăng mạnh. Các tập đoàn quốc tế lớn trong ngành công nghệ đã chọn Thành phố Hồ Chí Minh là nơi phát triển các trung tâm nghiên cứu và sản xuất công nghệ cao, góp phần vào sự chuyển đổi mạnh mẽ của thành phố theo hướng hiện đại hóa và bền vững[20]Ngoài ra, TP.HCM còn tập trung phát triển hạ tầng giao thông kết nối các khu công nghệ cao như triển khai các dự án đường sắt đô thị, mở rộng các tuyến đường huyết mạch. Thành phố đã kêu gọi đầu tư nhiều dự án hạ tầng giao thông, trong đó có dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và các tuyến đường cao tốc.[21]Những nỗ lực này phản ánh sự chuyển dịch đầu tư tại TP.HCM theo hướng phát triển bền vững và kết nối giao thông thuận tiện, góp phần nâng cao vị thế của thành phố trong khu vực và thế giới.

Các dự án đầu tư nổi bật tại TP.HCM

Nguồn: Tổng hợp BC

Kết luận

Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục khẳng định là điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư nước ngoài nhờ vị trí chiến lược, cơ sở hạ tầng phát triển và môi trường kinh doanh năng động. Với trọng tâm là các ngành công nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, logistics và bất động sản, thành phố đã và đang thu hút nguồn vốn đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn quốc tế. Mặc dù có một số thách thức nhất định, như tổng vốn FDI tạm thời suy giảm ở một số ngành, nhưng Thành phố Hồ Chí Minh vẫn duy trì được đà tăng trưởng ổn định nhờ các chính sách khuyến khích đầu tư và phát triển bền vững. Các dự án lớn như phát triển hạ tầng giao thông, trung tâm công nghệ cao, khu đô thị vệ tinh tiếp tục thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư. Với tất cả các yếu tố đó, Thành phố Hồ Chí Minh rõ ràng là “cẩm nang” thị trường tiềm năng, mang đến cơ hội lớn cho các nhà đầu tư nước ngoài tìm kiếm lợi nhuận và phát triển bền vững tại Việt Nam.

[1] https://kinhtevadubao.vn/van-de-co-so-ha-tang-trong-phat-trien-kinh-te-tai-tp-ho-chi-minh-29186.html

[2] https://vneconomy.vn/tp-hcm-tang-800-ha-dat-khu-cong-nghiep-de-thu-hut-du-an-lon.htm

[4] https://tuoitre.vn/hepza-de-xuat-them-11-khu-cong-nghiep-moi-go-kho-quy-dat-cong-nghiep-cua-tp-hcm-20240703212806106.htm

[5] https://znews.vn/trinh-de-an-tod-tai-cac-tuyen-metro-vanh-dai-4-tphcm-trong-thang-3-post1536148.html?utm_source=chatgpt.com

[6] https://thanhnien.vn/thu-tuong-du-le-khanh-thanh-trung-tam-cach-mang-cong-nghiep-lan-thu-4-c4ir-185240925111434115.htm?utm_source=chatgpt.com

[7] https://vnexpress.net/tp-hcm-van-hanh-trung-tam-cach-mang-cong-nghiep-4-0-4797048.html?utm_source=chatgpt.com

[8] https://thanhtra.com.vn/an-sinh-AFA9C5670/thanh-pho-ho-chi-minh-co-317-lao-dong-mong-muon-thu-nhap-tren-20-trieu-dongthang-6a62523aa.html

[9] https://voh.com.vn/kinh-te/muc-luong-binh-quan-cua-nguoi-lao-dong-tai-tphcm-nam-2024-dat-124-trieu-dongthang-572089.html?utm_source=chatgpt.com

[10] https://www.dubaonhanluchcmc.gov.vn/tin-tuc/39742.so-lieu-bat-ngo-ve-nguoi-tim-viec-lam-o-tphcm-nam-2024.html?utm_source=chatgpt.com

[11] https://dantri.com.vn/lao-dong-viec-lam/so-lieu-bat-ngo-ve-nguoi-tim-viec-lam-o-tphcm-nam-2024-20241224145513341.htm

[14] https://daidoanket.vn/tp-hcm-dat-muc-tieu-tang-thu-nhap-binh-quan-len-8-500-usd-10297254.html

[15] https://vneconomy.vn/phat-trien-nganh-cong-nghiep-tp-hcm-co-dinh-huong-nhung-chua-xac-dinh-nganh-chu-luc.htm

[16] https://vnexpress.net/tp-hcm-muon-mo-rong-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-ve-quan-1-4861026.html

[17] https://dost.hochiminhcity.gov.vn/hoat-dong-so-khcn/tphcm-ky-vong-tro-thanh-trung-tam-kinh-te-so-hang-dau-cu-ca-nuoc/

[18] https://vietnamnet.vn/tphcm-kinh-te-so-khong-chi-25-grdp-ma-phai-la-dong-luc-tang-truong-moi-2372613.html

[19] https://vietnamnet.vn/tphcm-thu-hut-gan-2-3-ty-usd-von-dau-tu-fdi-giam-39-5-2361399.html

[20] https://vnexpress.net/khu-cong-nghe-cao-tp-hcm-muon-thu-hut-trung-tam-r-d-4843096.html

[21] https://baodautu.vn/tphcm-keu-goi-dau-tu-84-du-an-vi-mach-ban-dan-ha-tang-giao-thong-bat-dong-san-d226968.html