Việt Nam đang nổi lên như một nhân tố quan trọng trong hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu. Thông qua các chính sách chiến lược của chính phủ và hợp tác quốc tế, quốc gia này đang định vị mình là trung tâm đổi mới AI ở Đông Nam Á, với một ví dụ đáng chú ý là khoản đầu tư gần đây của NVIDIA vào Việt Nam.

Tổng quan về sự phát triển AI của Việt Nam

Ngành AI của Việt Nam đã có sự tăng trưởng đáng kể, nhờ vào những tiến bộ công nghệ, sự hỗ trợ của chính phủ và sự tích hợp ngày càng tăng của AI trong các ngành như ngân hàng, y tế, giao thông vận tải và giáo dục[1]Thị trường AI của quốc gia này dự kiến sẽ đạt 753 triệu đô la Mỹ vào năm 2024, với tốc độ CAGR là 28% từ năm 2024 đến năm 2030, phản ánh khả năng thích ứng với các xu hướng công nghệ toàn cầu.[2]. Việt Nam đã có những tiến bộ đáng kể về mặt chuẩn bị cho việc tích hợp và phát triển AI trong nước. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hệ sinh thái AI trong nước vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển với điểm số Chỉ số sẵn sàng ứng dụng AI của IMF là 0,48 vào năm 2023, thấp hơn mức trung bình của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và các nước láng giềng ASEAN hàng đầu[3].

Vietnam’s AI Preparedness Index Comparison in 2023

Nguồn: Quỹ Tiền tệ Quốc tế

Các công ty Việt Nam đang tích cực đầu tư vào nghiên cứu và cơ sở hạ tầng trí tuệ nhân tạo (AI), định vị đất nước là trung tâm đổi mới công nghệ đang phát triển mạnh mẽ.

– FPT bắt đầu phát triển từ năm 2013 và bắt đầu xây dựng Trung tâm AI trị giá 170 triệu USD vào năm 2020 tập trung vào nghiên cứu, sản xuất phần mềm và hỗ trợ chuyển đổi số[4].

– Viettel đã nghiên cứu, triển khai thí điểm xây dựng mô hình tiếng Việt diện rộng và trợ lý ảo cho cán bộ, công chức tại Bộ TT&TT từ năm 2023[5].

– Thị trường cũng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là phân khúc trung tâm dữ liệu[6], với một ví dụ đáng chú ý là Google đang hướng tới một trung tâm dữ liệu “siêu quy mô” vào năm 2027[7].

Chiến lược phát triển hệ sinh thái AI của Việt Nam

Chính phủ đã công nhận tầm quan trọng của AI vào năm 2014[8] và đã ưu tiên nghiên cứu và phát triển AI kể từ chương trình Chuyển đổi số quốc gia[9]. Quyết định số 127/QĐ-Ttg được phê duyệt vào tháng 01 năm 2021 tập trung vào việc tăng cường nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI, hướng tới mục tiêu đưa AI trở thành công nghệ then chốt trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư của Việt Nam.[10]. Đến năm 2030, Việt Nam mong muốn trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo trong nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI trong ASEAN và thế giới[11].

Bảng 1: Tóm tắt mục tiêu của Việt Nam về AI theo quyết định số 127/ QĐ-TTg

Nguồn: Cổng thông tin Chính phủ Việt Nam, Tổng hợp B&Company

Để đạt được các mục tiêu như vậy, chính phủ đề ra năm định hướng chiến lược trong phát triển AI[12].

- Trước hết, chính phủ đặt mục tiêu phát triển hệ thống văn bản pháp luật và khuôn khổ pháp lý liên quan đến AI để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đồng thời bảo vệ quyền của cá nhân và tổ chức

– Thứ hai, chính phủ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu, bao gồm các cơ chế chia sẻ dữ liệu, thiết lập cơ sở dữ liệu sử dụng chung và thúc đẩy năng lực quốc gia trong điện toán đám mây và hiệu suất cao

– Thứ ba, Chiến lược phát triển hệ sinh thái AI của Việt Nam tập trung vào việc xây dựng nguồn nhân lực thông qua đào tạo kỹ năng, thành lập các trung tâm nghiên cứu và đào tạo AI trọng điểm, ưu tiên đầu tư vào các nền tảng và sản phẩm AI thiết yếu và thu hút đầu tư để thúc đẩy các doanh nghiệp và thương hiệu AI

– Thứ tư, Ứng dụng AI được thúc đẩy thông qua sự phát triển của các doanh nghiệp do AI thúc đẩy trong khi AI sẽ được tích hợp vào hành chính công, quốc phòng và các lĩnh vực kinh tế xã hội khác

– Cuối cùng, chính phủ khuyến khích quan hệ đối tác quốc tế trong lĩnh vực này thông qua các hội thảo, sự kiện đối tác và các chính sách hấp dẫn để thu hút nguồn đầu tư công nghệ cao vào đất nước

Torkshop “Định hình tương lai AI của Việt Nam” tại Hà Nội bởi Trung tâm Đổi mới Quốc gia và Google

Nguồn: Bộ Y Tế

NVIDIA đầu tư vào Việt Nam: một nghiên cứu điển hình

Bối cảnh thuận lợi của Việt Nam cùng với tầm nhìn chiến lược của chính phủ về nghiên cứu và phát triển AI đã thu hút các tập đoàn quốc tế đầu tư vào hệ sinh thái AI tại Việt Nam, trong đó khoản đầu tư của NVIDIA là một ví dụ đáng chú ý gần đây. Ngày 5 tháng 12^th, 2024, NVIDIA và chính phủ Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ vào ngày 5 tháng 12^th, 2024, công bố khoản đầu tư của công ty để phát triển (1) một trung tâm nghiên cứu và (2) một trung tâm dữ liệu tại quốc gia này[13].

– Trung tâm nghiên cứu sẽ tận dụng nguồn nhân tài dồi dào của Việt Nam và sự hợp tác với các nhà lãnh đạo ngành, các công ty khởi nghiệp và các cơ quan chính phủ để tập trung vào phát triển AI và thúc đẩy đổi mới trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, giáo dục và nông nghiệp. Cơ sở này cũng hướng đến mục tiêu bồi dưỡng nhân tài địa phương thông qua các chương trình đào tạo và quan hệ đối tác với các trường đại học.

– Mặt khác, trung tâm dữ liệu AI hiện đại sẽ hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi số của đất nước, cung cấp cơ sở hạ tầng quan trọng cho các ứng dụng AI và điện toán đám mây. Bằng cách tăng cường năng lực tính toán tại địa phương, NVIDIA đang giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình áp dụng AI trong các ngành.

Quan hệ đối tác với chính phủ Việt Nam không phải là dự án duy nhất của NVIDIA tại địa phương, vì NVIDIA đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy công nghệ điện toán AI. FPT đang tận dụng các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) tiên tiến của NVIDIA để xây dựng nhà máy AI $200 triệu[14], trong khi Viettel đang tích hợp các công nghệ NVIDIA để nâng cao các giải pháp viễn thông và thành phố thông minh của mình[15]. NVIDIA cũng đã mở rộng sang các ứng dụng AI, thể hiện qua việc mua lại VinBrain, một đơn vị AI của Tập đoàn VinGroup màu Việt Nam tập trung vào AI và IoT trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe[16].

Thủ tướng (Phạm Minh Chính) và nhà sáng lập NVIDIA và Tổng giám đốc điều hành (Jensen Huang) làm chứng cho việc ký kết thỏa thuận trong Hà Nội

Nguồn: Tin tức Việt Nam

Khoản đầu tư của NVIDIA vào Việt Nam là một động thái chiến lược trong phạm vi tiếp cận toàn cầu của gã khổng lồ công nghệ này và là một cột mốc quan trọng đối với hệ sinh thái AI của Việt Nam. Bằng cách đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nghiên cứu và hợp tác, NVIDIA không chỉ củng cố vị thế của Việt Nam như một trung tâm đổi mới đang phát triển mà còn tạo tiền lệ cho các quan hệ đối tác quốc tế trong phát triển AI. Hai cơ sở này tiếp tục phát triển chuyên môn tại địa phương, đặt nền tảng cho sự tiến bộ của quốc gia trong nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI. Các quan hệ đối tác này cũng nêu bật các chính sách thân thiện với công nghệ của quốc gia, chẳng hạn như ưu đãi thuế cho các nhà đầu tư nước ngoài và tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.

Những thách thức cho Phát triển AI tại Việt Nam

Trong khi chiến lược phát triển quốc gia và các quan hệ đối tác toàn cầu gần đây mang lại tiềm năng ngày càng tăng cho hệ sinh thái AI trong nước, vẫn có những thách thức có thể cản trở sự tiến bộ của Việt Nam.

Trước hết, đất nước đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt đáng kể các chuyên gia AI có tay nghề cao. Lực lượng lao động chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu tuyển dụng, trong khi chỉ có khoảng 30% trong số 55.000 sinh viên tốt nghiệp CNTT hàng năm có khả năng làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến AI[17]. Ngoài tình trạng thiếu hụt nhân tài AI, Việt Nam còn phải đối mặt với những thách thức khác như hạn chế tiếp cận các chuyên gia và cố vấn AI hàng đầu để đánh giá và xác thực các sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường[18].

Thứ hai, sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ AI đã vượt xa sự phát triển của các hướng dẫn đạo đức toàn diện và các quy định pháp lý tại Việt Nam, làm dấy lên mối lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu và khả năng sử dụng sai mục đích AI[19].

Cuối cùng, trong khi cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của Việt Nam đang được cải thiện, vẫn cần có những cải tiến đáng kể để hỗ trợ các sáng kiến AI quy mô lớn. Những thách thức bao gồm khả năng tiếp cận hạn chế với cơ sở hạ tầng, nền tảng và công cụ cần thiết cho các doanh nghiệp, cản trở sự phát triển, thương mại hóa và mở rộng nhanh chóng các sản phẩm AI[20].

Phần kết luận

Nhìn chung, AI đã được thiết lập để trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ công nghệ của Việt Nam. Với định hướng chiến lược đúng đắn, chính phủ đã nỗ lực tạo ra bối cảnh thuận lợi cho đầu tư công nghệ cao và khuyến khích phát triển hệ sinh thái AI trong nước. Quan hệ đối tác của NVIDIA với chính phủ Việt Nam và các nhà lãnh đạo ngành khác là một câu chuyện thành công gần đây cho những nỗ lực của quốc gia và làm nổi bật tiềm năng tăng trưởng của nghiên cứu và phát triển AI trong nước.

[1] ICTVN. Ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực tại Việt Nam và khuyến nghịĐánh giá>

[2] Vietnamplus. Thỏa thuận NVIDIA – chất xúc tác cho sự phát triển công nghệ của Việt Nam: trang web đầu tưĐánh giá>

[3] IMF. Chỉ số sẵn sàng ứng phó với AI (AIPI)Đánh giá>

[4] Reuters. Liên doanh FPT khởi công xây dựng trung tâm AI $173 triệu tại miền Nam Việt NamĐánh giá>

[5] Vneconomy. Doanh nghiệp công nghệ Việt Nam hiện thực hóa khát vọng AIĐánh giá>

[6] Saigontimes. Đầu tư nước ngoài vào trung tâm dữ liệu: Cuộc đua đang nóng lênĐánh giá>

[7] Reuters. Nguồn tin cho biết Google đang xem xét xây dựng trung tâm dữ liệu lớn tại Việt Nam, đây là trung tâm dữ liệu đầu tiên của công ty công nghệ lớn của Hoa KỳĐánh giá>

[8] VJST. Phát triển trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam: Thực trạng và giải phápĐánh giá>

[9] ICTVN. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: 'AI thúc đẩy Việt Nam phát triển nhanh và bền vững'Đánh giá>

[10] MOST. Trí tuệ nhân tạo sẽ là mũi nhọn của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tại Việt NamĐánh giá>

[11] tin tức Việt Nam. Việt Nam mong muốn trở thành trung tâm AI của ASEAN vào năm 2030Đánh giá>

[12] VGP. Quyết định số 127/QĐ-TTg về việc ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030Đánh giá>

[13] Vietnamnews. NVIDIA xây dựng trung tâm nghiên cứu và dữ liệu AI tại VNĐánh giá>

[14] VnEconomy. FPT đầu tư $200 triệu vào quan hệ đối tác NVIDIA để thúc đẩy chuyển đổi AI của Việt NamĐánh giá>

[15] Viettel. Viettel hợp tác AI với NVIDIAĐánh giá>

[16] Nhà đầu tư. Nvidia mua lại đơn vị AI của tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam là VingroupĐánh giá>

[17] MoST. Những thách thức trong phát triển AI tại Việt NamĐánh giá>

[18] MoST. Những thách thức trong phát triển AI tại Việt NamĐánh giá>

[19] Vietnamnet. Việt Nam ra mắt Ủy ban Đạo đức AI để lãnh đạo đổi mới có trách nhiệmĐánh giá>

[20] Vietnamnews. NIC, Google triển khai sáng kiến 'Xây dựng cho tương lai AI' để thúc đẩy phát triển AI tại Việt NamĐánh giá>

Đọc các bài viết khác