Tổng quan về thị trường bán dẫn tại Việt Nam

Theo dữ liệu từ Statista Market Insights, doanh thu thị trường bán dẫn của Việt Nam dự kiến đạt 18,23 tỷ USD vào năm 2024 và tăng lên 31,39 tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng hàng năm kép (CAGR) là 11,48% trong giai đoạn 2024-2029.[1] Trên toàn cầu, ngành công nghiệp bán dẫn được dự báo sẽ trở thành một thị trường trị giá 1.000 tỷ USD vào năm 2030, được thúc đẩy bởi nhu cầu mạnh mẽ. Tuy nhiên, ngành này đang đối mặt với những thách thức lớn, đặc biệt là tình trạng thiếu hụt nhân lực và các hạn chế trong chuỗi cung ứng. [2]

Doanh thu ngành bán dẫn tai Việt Nam

(Tỷ USD)

Nguồn: Statista

Nhu cầu gia tăng đối với nguồn nhân lực có kỹ năng

Trong lĩnh vực thiết kế chip, Việt Nam hiện có khoảng 50-60 công ty, chưa kể số lượng các startup ngày càng tăng nhờ vào nguồn đầu tư từ các quốc gia như Trung Quốc, Đài Loan và Hoa Kỳ. Dù vậy, Việt Nam vẫn gặp khó khăn lớn trong việc đáp ứng nhu cầu về kỹ sư có kỹ năng. Hiện nay, Việt Nam có hơn 5.000 kỹ sư thiết kế bán dẫn, phần lớn tập trung tại TP. Hồ Chí Minh, nơi có hơn 30 công ty hoạt động. Việc các công ty thiết kế quốc tế đổ vào Việt Nam dự kiến sẽ làm tăng mạnh nhu cầu về nhân lực.[3]

Trên phạm vi toàn cầu, chuỗi cung ứng bán dẫn có thể được chia thành 4 phân đoạn: thiết kế chip, chế tạo, lắp ráp/kiểm tra và sản xuất thiết bị. Việt Nam chủ yếu đóng góp vào các giai đoạn thiết kế và lắp ráp/kiểm tra, với doanh thu toàn cầu từ thiết kế chip đạt 215 tỷ USD vào năm 2022. Tuy nhiên, năng lực nhân sự của Việt Nam còn hạn chế, nhấn mạnh sự cần thiết phải phát triển nguồn nhân lực.[4]

Chính sách của chính phủ và các sáng kiến đào tạo

Vào tháng 9 năm 2024, Thủ tướng đã phê duyệt Quyết định 1017/QĐ-TTg, đề ra chiến lược phát triển ngành bán dẫn quốc gia và chương trình đào tạo nhân tài bán dẫn đến năm 2030, với tầm nhìn dài hạn đến năm 2050.[5]

• – Mục tiêu là đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn có trình độ đại học trở lên vào năm 2028 (bao gồm 15.000 kỹ sư thiết kế và 35.000 kỹ sư sản xuất và đóng gói), tăng lên hơn 100.000 kỹ sư vào năm 2038. [6]
• – Ngoài ra, chính phủ đặt mục tiêu phát triển ít nhất 5.000 chuyên gia về trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ ngành bán dẫn. [7]
• – Đào tạo chuyên sâu về ngành công nghiệp bán dẫn cho 1.300 giảng viên Việt Nam đang giảng dạy tại các viện nghiên cứu, trường đại học, cơ sở hỗ trợ đào tạo và doanh nghiệp.[8]
• – Các cơ sở giáo dục đang tích cực điều chỉnh chương trình giảng dạy để đáp ứng nhu cầu của ngành. Đáng chú ý, 18 trường đại học và tổ chức công lập trên toàn quốc đã được chính phủ ưu tiên đầu tư vào các phòng thí nghiệm bán dẫn để hỗ trợ nỗ lực đào tạo. Các tổ chức này bao gồm Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Huế, Đại học Đà Nẵng, và nhiều tổ chức khác.[9]

Sự hợp tác với các nhà lãnh đạo công nghệ toàn cầu cũng là một trọng tâm quan trọng. Một số ví dụ tiêu biểu về hợp tác giữa doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục bao gồm:

• – Trường Đại học Bách khoa – Đại học Đà Nẵng: Thảo luận hợp tác với Marvell Group, một tập đoàn dẫn đầu toàn cầu về thiết kế chip bán dẫn và cơ sở hạ tầng dữ liệu. Các nội dung hợp tác chính bao gồm tham gia các dự án Capstone, thực tập sinh, hỗ trợ tốt nghiệp, cung cấp thiết bị đào tạo và tuyển dụng sinh viên sau tốt nghiệp.T
• – Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật – Đại học Đà Nẵng: Gần đây đã khởi động một khóa đào tạo thiết kế vi mạch kéo dài 3 tháng với gần 30 học viên tham gia. Chương trình được phát triển với sự hỗ trợ đáng kể từ Công ty TNHH Acronic Solutions, công ty tư nhân duy nhất tại miền Trung Việt Nam chuyên về thiết kế vi mạch dựa trên FPGA và tích hợp sản phẩm hoàn chỉnh.
• – Trường Đại học Bách khoa – Đại học Đà Nẵng: Tổ chức khóa đào tạo cơ bản về thiết kế vật lý vi mạch VLSI cho khu vực miền Trung. Sáng kiến này do Trung tâm Đổi mới Quốc gia (NIC) thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với FPT Corporation, tổ chức Tresemi (Thung lũng Silicon) và Cadence Corporation tổ chức.[10]

Kết luận

Sự ổn định địa chính trị và chi phí cạnh tranh của Việt Nam làm cho quốc gia này trở thành điểm đến hấp dẫn cho các công ty bán dẫn quốc tế. Các kỹ sư Việt Nam, được biết đến với nền tảng học thuật vững chắc, khả năng thích ứng và tinh thần hợp tác, có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong ngành công nghiệp tăng trưởng cao này.[11]

Với các sáng kiến đào tạo do chính phủ hỗ trợ và sự hợp tác từ khu vực tư nhân, Việt Nam có tiềm năng trở thành một nhân tố chủ chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn trị giá hàng nghìn tỷ USD, đảm bảo lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

[1] https://www.statista.com/outlook/tmo/semiconductors/vietnam#revenue

[2] https://en.vneconomy.vn/vietnam-holds-promise-in-chip-design.htm

[3] https://vneconomy.vn/con-so-muc-tieu-ky-su-ban-dan-cua-viet-nam-du-hap-dan-cac-tap-doan-chip-toan-cau.htm

[4] https://vneconomy.vn/viet-nam-thieu-hut-tram-trong-nguon-nhan-luc-nganh-ban-dan.htm

[5] https://baochinhphu.vn/day-manh-dao-tao-nhan-luc-cho-nganh-cong-nghiep-ban-dan-va-mot-so-nganh-cong-nghe-so-cot-loi-10224120419070798.htm

[6] https://vneconomy.vn/con-so-muc-tieu-ky-su-ban-dan-cua-viet-nam-du-hap-dan-cac-tap-doan-chip-toan-cau.htm

[7] [8] [9] https://phongthanhtra.neu.edu.vn/

[10] https://giaoducthoidai.vn/doanh-nghiep-cung-tham-gia-dao-tao-nhan-luc-nganh-cong-nghiep-ban-dan-post675283.html

[11] https://vneconomy.vn/con-so-muc-tieu-ky-su-ban-dan-cua-viet-nam-du-hap-dan-cac-tap-doan-chip-toan-cau.htm

Đọc thêm những bài phân tích khác