NGÀNH CÔNG NGHIỆP Ô TÔ VIỆT NAM Ở ĐIỂM BẬT

NGÀNH CÔNG NGHIỆP Ô TÔ VIỆT NAM ĐANG Ở ĐIỂM BẬT

15/06/2021

B&Company

Tổng quan

Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đối mặt với thách thức sản xuất trong nước

Quy mô thị trường ô tô Việt Nam từng được coi là tương đối nhỏ và bị nhiều nhà sản xuất Nhật Bản bỏ qua. Có ý kiến mạnh mẽ cho rằng việc tự do hóa thương mại giữa các nước ASEAN sẽ khiến ngành công nghiệp ô tô trở nên không cần thiết ở Việt Nam. Tuy nhiên, nhu cầu về ô tô tại Việt Nam gần đây đang tăng lên. Liệu đây có phải là động lực tiềm năng cho sự phát triển của một cơ sở sản xuất?

Du khách Nhật Bản đến Việt Nam vẫn ấn tượng bởi sự đông đúc của xe máy. Tỷ lệ sở hữu ô tô năm 2018 là 2,3 xe trên 100 người, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ ở Thái Lan (20,4) hoặc Nhật Bản, Hoa Kỳ và Châu Âu (trên 50). Một trong những rào cản là thuế và doanh số bán xe du lịch vẫn trì trệ, ở mức dưới 100.000 chiếc một năm. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, cùng với thu nhập tăng, tự do hóa thương mại và thuế suất thấp hơn đã dẫn đến một thị trường mở rộng nhanh chóng, đạt 200.000 chiếc vào năm 2020, chiếm khoảng một nửa doanh số bán xe du lịch của Thái Lan (hơn 400.000, và nếu tính cả xe thương mại, so với khoảng 800.000 ở Thái Lan). Hiện tại, hai thành phố lớn nhất (Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh) đang dẫn đầu, chiếm 45% sở hữu xe du lịch, nhưng có khả năng sẽ trở nên phổ biến hơn trên toàn quốc. Năm 2020, năm xảy ra đại dịch Covid-19, doanh số tại Thái Lan và Indonesia lần lượt giảm khoảng 20% và 50%, trong khi doanh số tại Việt Nam vẫn ổn định ở mức khoảng 8%. Cụ thể, tháng 4/2021 đã có sự phục hồi mạnh mẽ, tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm trước.

Doanh số bán xe du lịch tại Việt Nam (vạn xe)

Nguồn: Hiệp hội ô tô Việt Nam (VAMA), Hải quan Việt Nam, Bản đồ thương mại

Việt Nam cũng đã trở thành một trung tâm sản xuất tại ASEAN, với Vinfast (một nhà sản xuất ô tô thuộc tập đoàn lớn nhất Việt Nam là Vingroup) bắt đầu sản xuất ô tô từ năm 2019, tung ra 12 mẫu xe, bao gồm cả e34 EV dự kiến ra mắt thị trường vào cuối năm 2021. Hoạt động sản xuất đã đi đúng hướng. Tuy nhiên, tỷ lệ mua sắm linh kiện trong nước chỉ đạt 10-20%, dẫn đến chi phí cao hơn so với các nước láng giềng. Do đó, công ty đã đề ra kế hoạch tăng tỷ lệ mua sắm trong nước và tăng sản lượng hàng năm từ 250.000 chiếc hiện tại lên 500.000 chiếc vào năm 2025. Các công ty trong nước khác, như Thaco và Tập đoàn Thành Công, cũng có khả năng sẽ đi theo, trong khi các nhà sản xuất Nhật Bản và Hàn Quốc có thị phần lớn (Toyota, Hyundai, v.v.) có khả năng sẽ tăng cường hoạt động mua sắm tại Việt Nam như một phần của quá trình chuyển đổi lao động tại ASEAN.

Mặt khác, chính phủ và các hiệp hội ngành công nghiệp đang có kế hoạch tăng tỷ lệ mua sắm trong nước lên 40% và xuất khẩu xe thành phẩm. Chính phủ đã đặt mục tiêu sản xuất 1 triệu xe mỗi năm, doanh số bán 900.000 xe mỗi năm, sở hữu 5 xe trên 100 người mỗi năm, hơn 1.000 nhà cung cấp phụ tùng và 5.000 km đường cao tốc, và đang tận dụng cơ hội chuyển giao các cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sau cuộc khủng hoảng COVID-19 để tạo ra một xã hội ô tô.

Năm 2018, ngành công nghiệp ô tô chiếm 3% GDP, cao đáng ngạc nhiên so với Đức 4%, Trung Quốc 5% và Thái Lan 12%. Ví dụ, với sản lượng 500.000 xe/năm và giá bán trung bình 400 triệu đồng, đây đã là một ngành công nghiệp lớn với quy mô thị trường khoảng 209 nghìn tỷ đồng. Nâng cao tỷ lệ mua sắm trong nước và giảm giá trị gia tăng cho thị trường trong nước là ưu tiên hàng đầu. Đối với ngành công nghiệp cơ sở, ngành công nghiệp điện tử đã có bước tiến vượt bậc và ngành công nghiệp phụ tùng và vật liệu cũng đang phát triển.

Chỉ khoảng ba năm trước, khi Vingroup đề nghị hợp tác để thành lập ngành công nghiệp ô tô trong vòng một năm, nhiều nhà sản xuất Nhật Bản đã từ chối lời đề nghị. Họ nghĩ rằng Vingroup đã thành công trong bán lẻ và bất động sản, nhưng sẽ không thành công trong ô tô. Kết quả là các công ty Nhật Bản đã mất cơ hội hợp tác. Tư duy của nhiều doanh nhân Việt Nam hiện nay là "chúng ta có thể bắt kịp các nước phát triển nếu chúng ta thực hiện đúng các bước và không bỏ cuộc, vì có một khoảng cách lớn giữa chúng ta và họ".

Tài liệu tham khảo:

[1] Dữ liệu từ Hiệp hội ô tô Việt Nam (VAMA) không bao gồm dữ liệu từ các công ty không phải là thành viên

[2] Số lượng xe ô tô sản xuất trong nước bằng tổng số xe bán ra trừ đi số lượng xe nhập khẩu.

Công ty B&Company

Công ty TNHH B&Company

Công ty Nhật Bản đầu tiên chuyên về nghiên cứu thị trường tại Việt Nam từ năm 2008. Chúng tôi cung cấp nhiều dịch vụ bao gồm báo cáo ngành, phỏng vấn ngành, khảo sát người tiêu dùng, kết nối doanh nghiệp. Ngoài ra, chúng tôi gần đây đã phát triển cơ sở dữ liệu gồm hơn 900.000 công ty tại Việt Nam, có thể được sử dụng để tìm kiếm đối tác và phân tích thị trường.

Vui lòng liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào.

info@b-company.jp + (84) 28 3910 3913