Tổng quan

Việt Nam đang phát triển thành một trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực. Với dân số trẻ, tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng và các chính sách ủng hộ doanh nghiệp, Việt Nam mang đến mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong ba ngành có tiềm năng cao: Công nghệ thông tin & Trí tuệ nhân tạo (AI), Năng lượng tái tạo và Chăm sóc sức khỏe.

Theo kết quả khảo sát các ngành có tiềm năng tăng trưởng cao do Vietnam Report thực hiện¹ với sự tham gia của 500 doanh nghiệp FAST500 trong ba năm từ 2022 đến 2024, Công nghệ thông tin, Dược phẩm & Chăm sóc sức khỏe và Điện/Năng lượng là ba ngành luôn nhận được mức hỗ trợ cao nhất và ổn định nhất.

Các ngành công nghiệp hàng đầu có tiềm năng theo góc nhìn của FAST500 Business
Đơn vị: %

Nguồn: Báo cáo Việt Nam

Giới thiệu một số ngành công nghiệp mới nổi ở Việt Nam

1. Công nghệ thông tin & Trí tuệ nhân tạo

Ccảnh quan hiện tại

Ngành Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) của Việt Nam đang có sự tăng trưởng theo cấp số nhân. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, tổng doanh thu của ngành CNTT Việt Nam ước đạt 4.244 nghìn tỷ đồng (tương đương 165,9 tỷ USD) vào năm 2024, tăng 13,2% so với năm 2023. Trong số các phân ngành của mình, gia công phần mềm đang bùng nổ, với các công ty hàng đầu như FPT, VNG, TMA Solutions và MoMo đang mở rộng sự hiện diện của họ trên toàn khu vực.

Khoảng 50.000 sinh viên tốt nghiệp ngành CNTT gia nhập lực lượng lao động hàng năm, nhưng ngành này vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt tới 400.000 chuyên gia để đáp ứng nhu cầu thị trường².

¹ https://vietnamreport.net.vn/Bao-cao-thuong-nien-Tang-truong-Kinh-te-Viet-Nam-2024-Tai-thiet-nang-luc-canh-tranh-tim-kiem-co-hoi-tang-truong-1227/Product/Du-lieu–Bao-cao.html

² BC tổng hợp từ nhiều bài viết trên internet

Lao động trẻ Việt Nam chủ động ứng dụng AI vào công việc
Nguồn: ICT Việt Nam

Việt Nam cũng là thị trường cởi mở và có tư duy tiến bộ trong việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao năng suất. Người lao động Việt Nam nhanh chóng tiếp thu công nghệ để theo kịp sự phát triển toàn cầu. Các chỉ số chính bao gồm:

– 70% đã sử dụng các công cụ AI trong công việc³.

– Báo cáo 54% AI thúc đẩy năng suất và tạo ra ý tưởng⁴.

– 90% bày tỏ mong muốn giao càng nhiều công việc càng tốt cho AI để giảm bớt khối lượng công việc của họ⁵.

Triển vọng phát triển

– Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, ngành CNTT Việt Nam đặt mục tiêu đạt doanh thu 170 tỷ USD vào năm 2025, chiếm hơn 12% GDP cả nước.

– Thị trường AI có giá trị khoảng $547,1 triệu đô la Mỹ vào năm 2023 và dự kiến sẽ đạt $2,06 tỷ đô la Mỹ vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 15,8% trong giai đoạn này⁶.

– Việt Nam đang có vị thế tốt để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo AI của khu vực, được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng đối với các dịch vụ kỹ thuật số và công nghệ thông minh.

Các công ty khởi nghiệp AI trong nước đáng chú ý bao gồm ZaloAI, Trusting Social, VinAI, Utop và RADA, đang dẫn đầu cuộc đua đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

³ https://www.cisco.com/c/dam/m/en_us/solutions/ai/readiness-index/2024-m11/documents/cisco-ai-readiness-index-vn.pdf

⁴ https://vneconomy.vn/techconnect/con-duong-tro-thanh-quoc-gia-dan-dau-khu-vuc-ve-ai.htm

⁵ https://ictvietnam.vn/tac-dong-cua-ai-den-cach-lam-viec-tai-viet-nam-57322.html

⁶ https://vneconomy.vn/viet-nam-nguoc-chieu-con-khat-nhan-luc-cong-nghe-tai-dong-nama.htm

Khuyến khích của chính phủ

Nhận thấy tiềm năng to lớn của CNTT và AI, Chính phủ Việt Nam đã ban hành một số chính sách quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng. Quyết định số 127/QĐ-TTg - Chiến lược AI quốc gia (2021–2030) bao gồm:

– Miễn thuế cho các công ty khởi nghiệp AI trong tối đa 4 năm.

– Tài trợ phù hợp cho hoạt động hợp tác R&D quốc tế.

– Hợp tác công tư để phát triển các trường đại học và khu công nghệ AI.

Chính phủ cũng đã số hóa các dịch vụ công như an sinh xã hội, hồ sơ chăm sóc sức khỏe và nền tảng giáo dục, tạo ra nhiều cơ hội B2G (Doanh nghiệp với Chính phủ) to lớn.

Trường hợp đầu tư chính

Lễ ký kết giữa Nvidia và FPT tại Hà Nội
Nguồn: Vnexpress

– Hana Micron (Hàn Quốc) có kế hoạch đầu tư khoảng 930 triệu đô la Mỹ vào năm 2026 để mở rộng hoạt động đóng gói chip tại Việt Nam.

– Google đang cân nhắc xây dựng một trung tâm dữ liệu lớn gần Thành phố Hồ Chí Minh, đánh dấu khoản đầu tư đáng kể đầu tiên của một công ty công nghệ Hoa Kỳ vào Việt Nam⁷.

– FPT x NVIDIA: Đầu tư chung 200 triệu USD xây dựng “Nhà máy AI” đầu tiên tại Việt Nam.

– VinAI, startup AI trong nước đã huy động được 50 triệu USD để ứng dụng AI vào bán lẻ, logistics và an ninh.

2. Năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng xanh

Cảnh quan hiện tại

– Nhu cầu điện tăng: Nhu cầu điện của Việt Nam dự kiến sẽ tăng 12%–13% vào năm 2025, do quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh chóng.

– Tính đến hết năm 2023, năng lượng tái tạo chiếm 27% tổng công suất phát điện lắp đặt tại Việt Nam⁸. Các dự án điện mặt trời và điện gió đang bùng nổ; tuy nhiên, những hạn chế về cơ sở hạ tầng đang làm chậm tiến độ của chúng.

⁷ https://www.reuters.com/technology/google-weighs-large-data-centre-vietnam-source-says-nations-first-by-us-big-tech-2024-08-29/

⁸ https://www.spglobal.com/commodity-insights/en/news-research/latest-news/energy-transition/111524-vietnams-2025-energy-demand-spike-fuels-renewable-investment-boom?utm

Năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng xanh: Một Hướng Đi Mới Hứa Hẹn Sự Phát Triển Trong Tương Lai Của Việt Nam
Nguồn: hdll.vn

Triển vọng phát triển

Chính phủ Việt Nam đang đầu tư vào việc hiện đại hóa và mở rộng lưới điện quốc gia để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và tích hợp hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo.

– Mục tiêu của quốc gia là đạt 30,4 GW điện mặt trời và 6 GW điện gió ngoài khơi vào năm 2030⁹.

– Nhu cầu năng lượng tái tạo đang tăng lên do quá trình đô thị hóa và tăng trưởng công nghiệp nhanh chóng.

Chính sách của Chính phủ

– Nghị định 80/2024/NĐ-CP cho phép thực hiện Hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA), hỗ trợ đa dạng hóa năng lượng, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và tăng cường an ninh năng lượng. Điều này phản ánh nỗ lực của Việt Nam nhằm xóa bỏ tình trạng độc quyền trong lĩnh vực điện

– Sửa đổi Biểu giá điện hỗ trợ (FIT), đặc biệt là bằng cách thúc đẩy trợ cấp cho các lĩnh vực năng lượng tái tạo, nhằm củng cố niềm tin dài hạn của nhà đầu tư vào các dự án điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối - những dự án vẫn chưa được khai thác nhiều ở Việt Nam

Các trường hợp đầu tư chính

– Cuối năm 2021, Tập đoàn Adani (Ấn Độ) đã đầu tư vào 2 dự án năng lượng tái tạo tại Việt Nam, gồm: Dự án điện gió do Công ty TNHH Điện gió Adani Phước Minh vận hành với công suất 27,3 MW tại xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận; và Dự án điện mặt trời công suất 50 MW cũng đặt tại Ninh Thuận.

– PNE AG (Đức) đã đề xuất một dự án điện gió ngoài khơi trị giá $4,6 tỷ tại Việt Nam vào năm 2019. Sau sáu năm phát triển, dự án gần đây đã cho thấy một số tiến triển tích cực

– Ngày 5/3/2025, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki khẳng định Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) và các doanh nghiệp Nhật Bản sẽ cùng đầu tư vào 14 dự án tại Việt Nam, trong đó có nhà máy điện gió, với tổng vốn lên tới 20 tỷ USD.

⁹ BC tổng hợp từ nhiều bài viết trên internet

3. Chăm sóc sức khỏe và đổi mới y tế

Cảnh quan hiện tại

– Tổng chi tiêu y tế của Việt Nam tăng từ 16,1 tỷ đô la Mỹ lên 22 tỷ đô la Mỹ trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2022. Ngoài ra, chi tiêu y tế của Việt Nam tính theo tỷ lệ phần trăm GDP đã tăng từ 4,52% năm 2016 lên khoảng 6,5% năm 2022¹⁰.

– Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, trong thập kỷ qua, chi tiêu y tế bình quân đầu người của Việt Nam đã tăng trung bình 11%/năm. Số lượt khám bệnh trung bình/người/năm tăng từ 1,89 lượt năm 2010 lên 2,95 lượt năm 2020. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn đáng kể so với các nước trong khu vực như Thái Lan (3,5 lượt/năm) và Trung Quốc (4,9 lượt/năm). Do đó, vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng dịch vụ y tế trong những năm tới.

Nguồn: Thống kê

Triển vọng phát triển

– Thị trường thiết bị y tế sẽ đạt $2,1 tỷ vào năm 2026¹¹.

– Năm 2020, Bộ Y tế triển khai 1.000 điểm khám bệnh từ xa kết nối với hơn 30 bệnh viện lớn, hỗ trợ hội chẩn, điều trị các ca bệnh phức tạp

Chính sách của Chính phủ

Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2024 đơn giản hóa thủ tục đầu tư FDI:

– Không yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải hợp tác với bệnh viện nhà nước.

– 100% cho phép phòng khám, bệnh viện có vốn đầu tư nước ngoài.

– Giảm thuế, miễn thuế nhập khẩu và rút ngắn thời gian cấp phép.

¹⁰  https://kirincapital.vn/wp-content/uploads/2023/03/Bao-cao-nganh-thang-02.2023-Nganh-cham-soc-suc-khoe.pdf

¹¹ https://cafef.vn/linh-vuc-dac-biet-cua-viet-nam-se-som-dat-21-ty-usd-my-ra-khuyen-nghi-dau-tu-188240312142546351.chn?utm_source=chatgpt.com

Các trường hợp đầu tư chính

– Thomson Medical mua lại Bệnh viện FV với giá $381 triệu.

– Fujifilm Việt Nam ra mắt hệ thống chẩn đoán hỗ trợ AI hợp tác với các bệnh viện công.

– Siemens Healthier, GE Healthcare và Medtronic tiếp tục mở rộng hoạt động.

Kết luận: Các ngành mới nổi của Việt Nam đã sẵn sàng cho đầu tư toàn cầu

Việt Nam không còn là thị trường biên giới nữa mà đã trở thành trung tâm chiến lược cho các nhà đầu tư nước ngoài tìm kiếm cơ hội tăng trưởng cao và bền vững ở Châu Á.

Từ các giải pháp CNTT dựa trên AI và chất bán dẫn tiên tiến đến năng lượng sạch và chăm sóc sức khỏe kỹ thuật số, mỗi ngành đều mang đến những cơ hội có thể mở rộng được hỗ trợ bởi khuôn khổ chính sách vững chắc.

Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, Việt Nam là sự kết hợp hiếm có giữa nguồn năng lượng trẻ, tiến bộ do chính sách thúc đẩy và các phân khúc thị trường chưa được khai thác.