Trung Quốc là nước đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Việt Nam từ năm 1950 và sau đó trở thành đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2008. Trong hơn 75 năm hợp tác, Trung Quốc đã trở thành đối tác quan trọng của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực, bao gồm kinh tế, chính trị và thương mại. Với chuyến thăm gần đây của nhà lãnh đạo Trung Quốc, quan hệ đối tác giữa hai quốc gia đã được củng cố hơn nữa, tạo ra nhiều cơ hội cho sự phát triển trong tương lai của Việt Nam

Tình hình hiện tại của quan hệ kinh tế và ngoại giao giữa Việt Nam và Trung Quốc

Năm 2024, Trung Quốc vẫn duy trì vị thế là đối tác thương mại song phương lớn nhất, với kim ngạch xuất khẩu đạt gần 61 tỷ USD trong khi kim ngạch nhập khẩu tăng 30% so với năm 2023, đạt 114 tỷ USD, đưa Trung Quốc trở thành nguồn nhập khẩu hàng đầu. Do đó, Việt Nam phải đối mặt với tình trạng thâm hụt thương mại với Trung Quốc khoảng 84 tỷ USD, với các mặt hàng xuất nhập khẩu chủ lực gồm điện tử, dệt may, giày dép và nông sản[1].

Nông sản Việt Nam được xuất khẩu rộng rãi sang Trung Quốc

Nguồn: Tin tức Chính phủ

Về FDI đăng ký mới năm 2024, Trung Quốc đứng thứ 3 sau Hàn Quốc và Singapore, với tổng giá trị khoảng 5 tỷ USD, chiếm 12% tổng vốn FDI đăng ký mới tại Việt Nam[2]. Ngoài ra, năm 2024 cũng chứng kiến nhiều dự án đầu tư mới và tăng vốn trên nhiều lĩnh vực như chất bán dẫn, xây dựng, sản xuất, v.v.

Một số khoản đầu tư đáng chú ý trong những năm gần đây từ Trung Quốc

 Nguồn: Tổng hợp B&Company

Về quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Trung Quốc là một phần của các tổ chức đa phương lớn như ASEAN, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Sự hợp tác của họ trong các tổ chức này giúp tăng cường sự ổn định và thịnh vượng của khu vực. Ngoài ra, cả hai nước cùng nhau thúc đẩy một trật tự quốc tế ổn định và cởi mở. Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc đã đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường các dự án cơ sở hạ tầng tại Việt Nam, bao gồm đường bộ, đường sắt và cảng biển. Điều này đã thúc đẩy dòng chảy thương mại và tăng cường kết nối giữa hai nước.

Các chuyến thăm hợp tác gần đây giữa Việt Nam và Trung Quốc

Vào tháng 4 năm 2025, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam, đánh dấu 75 năm hợp tác chiến lược giữa hai nước. Chuyến thăm này nhằm mục đích tăng cường quan hệ song phương trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Trong chuyến thăm, Chủ tịch Tập đã có các cuộc thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam, bao gồm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng.

Chuyến thăm cấp nhà nước của Trung Quốc tới Việt Nam

Nguồn: Báo Dân Trí

Cuộc họp đã dẫn đến việc ký kết khoảng 45 thỏa thuận hợp tác trải dài trên nhiều lĩnh vực như chuỗi cung ứng, trí tuệ nhân tạo, nông nghiệp, phát triển đường sắt, v.v.[3].

Một số lĩnh vực thảo luận trong cuộc gặp giữa hai nước

Nguồn: Tổng hợp B&Company

Sự tham gia ngoại giao này không chỉ nhằm mục đích thúc đẩy quan hệ kinh tế mà còn định vị Trung Quốc là đối tác đáng tin cậy trong khu vực, chống lại tác động của thuế quan Hoa Kỳ và thúc đẩy sự ổn định trong khu vực. Hơn nữa, Chủ tịch Trung Quốc cũng đã có một số chuyến thăm chiến lược tới Việt Nam trước đó, nhằm mục đích tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai nước.

Các chuyến thăm cấp cao giữa Việt Nam và Trung Quốc trong những năm gần đây

Nguồn: Tổng hợp B&Company

Cơ hội hợp tác giữa hai nước

Mối quan hệ kinh tế ngày càng chặt chẽ giữa Việt Nam và Trung Quốc mở ra những cơ hội đáng kể cho sự tăng trưởng trong nhiều lĩnh vực như sản xuất, nông nghiệp và công nghệ nổi lên như những lĩnh vực chính để tăng trưởng. Khi Trung Quốc thúc đẩy tham vọng công nghệ của mình, ngành công nghệ đang phát triển nhanh chóng của Việt Nam mở ra những cơ hội hợp tác, đặc biệt là trong các lĩnh vực như AI, robot và chuyển đổi số. Với việc cả hai quốc gia cam kết thúc đẩy hội nhập kinh tế, triển vọng phát triển thương mại và kinh tế rất rộng mở, được hỗ trợ bởi các sáng kiến chung như Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), nhằm mục đích tăng cường kết nối khu vực thông qua đầu tư vào cơ sở hạ tầng như đường sắt, đường cao tốc và cảng.

Ngoài ra, một số ngành công nghiệp đang chuẩn bị cho sự gia tăng về tài trợ và phát triển. Cơ sở hạ tầng, đặc biệt là trong giao thông vận tải và năng lượng, là một trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất do đầu tư của Trung Quốc tăng lên và thúc đẩy liên tục kết nối khu vực. Năng lượng tái tạo, bao gồm năng lượng mặt trời và năng lượng gió, là một lĩnh vực quan trọng khác, với cả các nhà đầu tư Trung Quốc và nước ngoài đều nhắm đến các cơ hội trong thị trường năng lượng xanh đang mở rộng của Việt Nam. Hơn nữa, công nghệ sẽ chứng kiến dòng đầu tư đáng kể, vì cả Trung Quốc và Việt Nam đều tập trung vào phát triển kinh tế kỹ thuật số. Việc thành lập các khu kinh tế chung và các hiệp định thương mại tự do, chẳng hạn như các hiệp định trong RCEP và ASEAN, càng thúc đẩy xu hướng này, cung cấp cho các nhà đầu tư các khu vực có chi phí thấp, tiềm năng cao để khai thác. Các lĩnh vực tăng trưởng này không chỉ hứa hẹn lợi nhuận cao mà còn cho phép các nhà đầu tư đóng góp vào quá trình chuyển đổi kinh tế rộng lớn hơn của Việt Nam như một trung tâm ở Đông Nam Á.

Kết luận

Mối quan hệ kinh tế và ngoại giao ngày càng phát triển giữa Việt Nam và Trung Quốc mang đến những cơ hội đáng kể cho các nhà đầu tư nước ngoài. Các lĩnh vực then chốt như sản xuất, cơ sở hạ tầng và công nghệ sẽ phát triển mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi sự hợp tác và các sáng kiến chung như Sáng kiến Vành đai và Con đường. Khi cả hai nước tiếp tục tăng cường quan hệ đối tác, các doanh nghiệp nước ngoài có cơ hội độc đáo để đóng góp và hưởng lợi từ thị trường đang mở rộng của Việt Nam và vị thế chiến lược tại Đông Nam Á.

[1] Tổng cục Thống kê Việt Nam (2025). Tình hình xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2024Truy cập>

[2] Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2025). Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam năm 2024Truy cập>

[3] VnBusiness (2025). Việt Nam và Trung Quốc ký 45 thỏa thuận hợp tác kinh tế trong chuyến thăm cấp Nhà nướcTruy cập>