Sự tăng trưởng của ngành logistics tại Việt Nam

15 Th4 2024

By: BC Company

Trong những năm gần đây, ngành logistics Việt Nam liên tục phát triển và đã chứng kiến được nhiều sự tăng trưởng. Theo một báo cáo của Ngân hàng Thế giới vào tháng 4/2023, Việt Nam xếp thứ 43 trên tổng số 139 quốc gia về Chỉ số hiệu suất logistics (Logistics Performance Index – LPI), đứng trong top 5 các quốc gia khu vực ASEAN, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và đồng hạng với Philippines. So với năm 2016, Việt Nam đã tăng 21 bậc (từ 64 lên 43), tuy nhiên lại giảm 4 bậc so với năm 2018[1] (từ bậc 39 xuống hạng 43). Dù vậy, điểm LPI của Việt Nam đã tăng lên được 3.3 điểm, cao hơn so với con số 3.27 của năm 2018[2]. Điều này có thể được xem là dấu hiệu cho sự phát triển của ngành logistics tại Việt Nam, trong bối cảnh các quốc gia khác cũng đang rất tập trung vào lĩnh vực này.

Chỉ số hiệu suất logistics (LPI), 2007 – 2023

Chi-so-hieu-suat-Logistics-LPI

Nguồn: Mekong ASEAN

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam, chi phí logistics tại Việt Nam vẫn còn cao, chiếm 20.9% GDP cả nước trong năm 2014. Trong khoảng thời gian từ 2018-2022, con số này giảm xuống chỉ còn khoảng 16-18%, tuy nhiên vẫn còn cao hơn so với bình quân toàn cầu là 10.6%[3]. Điểm khó khăn nhất trong việc cắt giảm chi phí đến từ việc cơ sở hạ tầng còn nhiều hạn chế: thiếu sự kết nối và phối hợp; tích hợp giữa các phương thức vận tải còn yếu kém và năng lực vận tải biển thấp. Quy hoạch cảng biển hiện vẫn còn nhiều bất cập, thiếu thốn các trung tâm đầu mối và trung tâm logistics trong khu vực và quốc tế[4]. Về khối lượng vận tải, vận tải đường bộ vẫn là phương thức chiếm ưu thế nhất (74.7% khối lượng vận tải trong 9 tháng đầu năm 2021), tiếp theo đó là đường thủy nội địa (19.84%) và vận tải đường biển (5.10%). Khối lượng vận tải qua đường sắt và đường hàng không còn khá hạn chế, chỉ chiếm lần lượt 0.34% và 0.02% tổng khối lượng[5].

Bên cạnh những khó khăn về cơ sở vật chất, năng lực của các nhà cung cấp dịch vụ còn được thể hiện qua chỉ số chất lượng dịch vụ logistics, tính kịp thời và khả năng theo dõi hàng hóa[6]. Năm 2019, số doanh nghiệp Việt Nam chiếm 88%, doanh nghiệp liên doanh nước ngoài chiếm 10% và doanh nghiệp nước ngoài chiếm 2%. Tuy nhiên, các doanh nghiệp có vốn đầu tư từ nước ngoài (FDI) lại chiếm từ 70-80% thị phần. Hầu hết các doanh nghiệp logistics tại Việt Nam chỉ cung cấp các dịch vụ cơ bản và nhận làm thầu phụ hoặc đại lý cho các doanh nghiệp FDI. Lực lượng lao động cho ngành logistics hiện tại đang thiếu hụt về số lượng lẫn chất lượng. Đối với các doanh nghiệp trong nước, có đến 93-95% nhân viên chưa được đào tạo về logistics, phần lớn chỉ làm việc trong các chuỗi cung ứng nhỏ như: giao hàng, kho bãi và xử lý lô hàng[7].

Quyết định số 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã nêu rõ 8 lĩnh vực ưu tiên trong chuyển đổi số, trong đó có ngành logistics[8]. Mặc dù có đến 50-60% số doanh nghiệp trong hầu hết các ngành dịch vụ đang ứng dụng nhiều loại hình công nghệ khác nhau[9], nhưng theo khảo sát của VLA vào năm 2018, trình độ ứng dụng công nghệ kỹ thuật tại Việt Nam vẫn chưa cao và phần lớn vẫn đang áp dụng các giải pháp đơn lẻ. Khoảng 40% ứng dụng công nghệ thông tin hiện đang được sử dụng trong các doanh nghiệp logistics cũng là những các ứng dụng cơ bản như quản lý giao nhận quốc tế, quản lý kho bãi, quản lý vận tải và trao đổi dữ liệu. Cùng với đó, vẫn còn tồn tại những khó khăn tài chính để phát triển công nghệ và nhân lực khi mà chỉ có 6.7% doanh nghiệp đang cảm thấy hài lòng với nguồn nhân lực của mình[10].

Hệ thống pháp lý về việc điều chỉnh các hoạt động logistics vẫn chưa được hoàn thiện. Mặc dù khuôn khổ pháp lý đã được xây dựng qua nhiều văn bản, tuy nhiên các chính sách cụ thể và chi tiết triển khai vẫn chưa được thực hiện một cách hoàn chỉnh. Các quy định cho lĩnh vực logistics hiện vẫn đang nằm rải rác trong nhiều văn bản pháp luật, thậm chí là chồng chéo lẫn nhau, khiến việc áp dụng gặp nhiều khó khăn[11]. Ngành logistics đang đối mặt với một số khó khăn và cần phải được khắc phục các vấn đề tồn đọng, để từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành và đóng góp hỗ trợ cho sự phát triển của ngành kinh tế quốc gia.

[1] Bộ Tài chính: https://www.mof.gov.vn/webcenter/portal/vclvcstc/pages_r/l/chi-tiet-tin?dDocName=MOFUCM295976

[2] Mekong Asean: https://mekongasean.vn/viet-nam-tut-4-bac-trong-bang-xep-hang-chi-so-hieu-qua-logistics-217.html

[3] Báo Thanh niên: https://thanhnien.vn/chi-phi-logistics-cua-viet-nam-qua-cao-so-voi-binh-quan-the-gioi-18523120221254492.htm

[4] Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh: https://plo.vn/chi-phi-logistics-viet-nam-cao-hon-binh-quan-chung-the-gioi-post764632.html

[5] Báo điện tử VnEconomy: https://vneconomy.vn/nganh-logistics-viet-thieu-doanh-nghiep-dau-dan.htm

[6] Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh: https://plo.vn/chi-phi-logistics-viet-nam-cao-hon-binh-quan-chung-the-gioi-post764632.html

[7] Báo Vietnam Report: https://vietnamreport.net.vn/Cong-bo-Top-10-Cong-ty-Van-tai-va-Logistics-uy-tin-nam-2019-8956-1006.html

[8] Bộ Tài chính: https://mof.gov.vn/webcenter/portal/ttpltc/pages_r/l/chi-tiet-tin-ttpltc?dDocName=MOFUCM196371

[9] Bộ Tài chính: https://mof.gov.vn/webcenter/portal/ttpltc/pages_r/l/chi-tiet-tin-ttpltc?dDocName=MOFUCM187470

[10] Bộ tài chính: https://mof.gov.vn/webcenter/portal/ttpltc/pages_r/l/chi-tiet-tin-ttpltc?dDocName=MOFUCM187470

[11] Chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng An Giang: http://tbtagi.angiang.gov.vn/gioi-thieu-chung

B&Company

Bài viết này đã được đăng trong chuyên mục “Xu hướng tại Việt Nam” của ASEAN Economic News. Vui lòng xem bên dưới để biết thêm thông tin

FNX_Logistic_EN_2404

ASEAN Economic News「よむベトナムトレンド」

B&Company, Inc.

Công ty nghiên cứu thị trường của Nhật Bản đầu tiên tại Việt Nam từ năm 2008. Chúng tôi cung cấp đa dạng những dịch vụ bao gồm báo cáo ngành, phỏng vấn ngành, khảo sát người tiêu dùng, kết nối kinh doanh. Ngoài ra, chúng tôi đã phát triển cơ sở dữ liệu của hơn 900,000 công ty tại Việt Nam, có thể được sử dụng để tìm kiếm đối tác kinh doanh và phân tích thị trường.

Xin vui lòng liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay nhu cầu nào.

info@b-company.jp + (84) 28 3910 3913