Để theo kịp tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của ngành công nghiệp bán dẫn, chính phủ đã đưa ra các biện pháp hỗ trợ để giải quyết thách thức về nguồn cung hạn chế về lao động chất lượng cao trong ngành. Do đó, nhiều trường đại học hiện nay mở các chương trình đào tạo về bán dẫn.

Bối cảnh lực lượng lao động Việt Nam

Tính đến năm 2024, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn “cơ cấu dân số vàng” [1]với lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên đạt 53 triệu người vào năm 2024, duy trì mức ổn định là 67% tổng dân số trong 5 năm qua kể từ năm 2019. Lực lượng lao động chủ yếu đến từ khu vực nông thôn và ngoại thành, chiếm 61%, trong khi lao động thành thị chiếm 39% còn lại [2].

Tuy nhiên, tỷ lệ lao động có trình độ cao và bằng cấp tại Việt Nam vẫn còn tương đối thấp. Vào năm 2024, chỉ có khoảng 28% dân số hoàn thành chương trình đào tạo nghề hoặc giáo dục đại học [3]. Ngành công nghiệp bán dẫn cũng phải đối mặt với tình trạng tương tự, như các nhà kinh tế chuyên nghiệp tại Việt Nam chỉ ra, trong 5 – 10 năm tới, ngành công nghiệp bán dẫn sẽ cần 20.000 đến 50.000 lao động có trình độ cao [4]. Trong khi đó, Việt Nam hiện chỉ có khoảng 6.000 kỹ sư thiết kế chip, chủ yếu ở Thành phố Hồ Chí Minh [5].

Nguồn : Báo Nhân Dân

Sáng kiến của Chính phủ nhằm tăng cường lực lượng lao động bán dẫn

Ngày 21 tháng 9 năm 2024, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1017/QĐ-TTg: Phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quyết định này nêu ra các mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể nhằm thúc đẩy sự phát triển của nguồn nhân lực ngành bán dẫn Việt Nam.

Quyết định số 1017/QĐ-TTg: Kế hoạch phát triển nguồn nhân lực bán dẫn

Nguồn : Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam

Những nỗ lực của trường đại học trong việc mở rộng các chương trình đào tạo bán dẫn

Với sự hỗ trợ tích cực của chính phủ, khoảng 160 trường đại học tại Việt Nam hiện cung cấp các chương trình đào tạo liên quan đến chất bán dẫn, bao gồm các ngành như công nghệ thông tin, điện-điện tử và điện tử-viễn thông. Đáng chú ý, các trường đại học như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học FPT và Đại học Sư phạm Hà Nội gần đây đã đưa ra các chương trình đào tạo chuyên ngành bán dẫn, tập trung vào các lĩnh vực chính như thiết kế, sản xuất và thử nghiệm chip.

Nhờ số lượng các trường đại học cung cấp các chương trình liên quan đến bán dẫn ngày càng tăng, Việt Nam hiện đang tuyển sinh hơn 1.400 sinh viên vào các chương trình kỹ thuật bán dẫn mỗi năm, tập trung chủ yếu vào thiết kế mạch tích hợp [7]. Con số tuyển sinh này dự kiến sẽ tăng từ 20% đến 30% hàng năm, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng và đầu tư ngày càng tăng vào giáo dục bán dẫn [8].

Ngoài ra, bắt đầu từ năm học 2025, một số trường đại học Việt Nam sẽ giới thiệu các chương trình mới về công nghệ bán dẫn để tăng cường hơn nữa nguồn nhân lực.

Một số trường đại học cung cấp chương trình đào tạo bán dẫn

Nguồn: Biên soạn B&Company

Với tiến độ triển khai nhanh chóng, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030 đào tạo 20.000 chuyên gia chất lượng cao cho ngành công nghiệp bán dẫn, đáp ứng 40% nhu cầu nhân lực của cả nước trong lĩnh vực này [9].

Các trường đại học tăng cường chương trình đào tạo về chất bán dẫn

Nguồn: VnExpress

Kết luận

Việt Nam đang dần hội nhập sâu hơn vào ngành công nghiệp bán dẫn, không chỉ ngành này tăng trưởng mạnh mà còn tăng nhanh số lượng trường đại học cung cấp chương trình đào tạo về bán dẫn. Với sự chỉ đạo và hỗ trợ tích cực của chính phủ, Việt Nam đang định vị mình là một trung tâm bán dẫn quan trọng trong khu vực trong tương lai gần.

[1] Cơ cấu dân số vàng được đặc trưng bởi tỷ trọng dân số trong độ tuổi lao động (15-64 tuổi) cao nhất so với dân số phụ thuộc (dưới 15 tuổi và trên 64 tuổi)

[2] Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2025). Tình hình lao động và việc làm Việt Nam năm 2024 < Truy cập >

[3]Tổng cục Thống kê Việt Nam (2025). Tình hình lao động Việt Nam năm 2024 < Truy cập >

[4]Thời báo Kinh tế Việt Nam (2024). Lao động có tay nghề cao là yếu tố quan trọng nhất để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam < Truy cập >

[5]Báo Nhân Dân (2023). Thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực ngành bán dẫn tại Việt Nam < Truy cập >

[6](1) Trường Đại học Công nghệ thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; (2) Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội; (3) Trường Đại học Đà Nẵng; (4) Trường Đại học Bách khoa Hà Nội; (5) Trường Đại học Thái Nguyên; (6) Trường Đại học Huế; (7) Học viện Kỹ thuật Quân sự; (8) Trường Đại học Giao thông vận tải; (9) Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông; (10) Trường Đại học Bách khoa Hà Nội; (11) Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội; (12) Trường Đại học Vinh; (13) Trường Đại học Cần Thơ; (14) Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh; (15) Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh; (16) Trường Đại học Điện lực; (17) Viện Kỹ thuật Mật mã; (18) Trường Đại học Việt Đức

[7]Thời báo Kinh tế Việt Nam (2024). Lao động có tay nghề cao là yếu tố quan trọng nhất để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam < Truy cập >

[8]Quản lý thương mại quốc tế Hoa Kỳ (2024). Giáo dục Việt Nam Đào tạo bán dẫn < Truy cập >

[9]VnExpress (2025). Nhiều trường đại học mở chương trình đào tạo bán dẫn < Truy cập >

Đọc thêm những bài phân tích khác