Thị trường thực phẩm sạch của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với các lựa chọn thực phẩm lành mạnh và an toàn hơn. Sự mở rộng này được thúc đẩy bởi thu nhập khả dụng tăng, đô thị hóa và nhận thức ngày càng tăng về sức khỏe, đặc biệt là ở các thế hệ trẻ. Các cửa hàng thực phẩm sạch chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, cung cấp hỗn hợp các sản phẩm hữu cơ nhập khẩu và có nguồn gốc tại địa phương. Thị trường này mang đến những cơ hội đáng kể cho các thương hiệu thực phẩm nước ngoài, đặc biệt là những thương hiệu cung cấp các sản phẩm hữu cơ và bền vững, nhờ nhu cầu ngày càng tăng đối với hàng hóa cao cấp nhập khẩu và sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử.

Tổng quan thị trường thực phẩm sạch Việt Nam

Phong trào thực phẩm sạch tại Việt Nam còn khá mới mẻ nhưng đang phát triển nhanh chóng. Theo khảo sát của Decision Lab và Vero về chủ đề này vào năm 2024, gần một nửa số người được hỏi (46,3%) cho biết họ quan tâm đến việc thay đổi thói quen ăn uống và 43,4% cho biết họ đã nâng cao kiến thức về thực phẩm lành mạnh[1]. Một số yếu tố góp phần vào sự phát triển của nó, bao gồm mối quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dùng về an toàn thực phẩm, đặc biệt là sau Covid-19 dẫn đến nhu cầu minh bạch hơn trong sản xuất thực phẩm. Thực phẩm sạch, với trọng tâm là các sản phẩm hữu cơ hoặc chế biến tối thiểu đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn quốc tế, đã nổi lên như một giải pháp tự nhiên.

Thị trường thực phẩm sạch của Việt Nam cũng đang được hưởng lợi từ thu nhập khả dụng tăng và quá trình đô thị hóa. Tầng lớp trung lưu đang gia tăng và dự kiến sẽ mở rộng lên 26% dân số vào năm 2026, tăng từ 13% (khoảng 13 triệu người) vào năm 2023[2], đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, nơi người tiêu dùng ngày càng sẵn sàng trả giá cao cho thực phẩm chất lượng cao. Cùng với xu hướng này, sức khỏe và thể chất ngày càng được chú trọng, chịu ảnh hưởng của xu hướng chế độ ăn uống toàn cầu. Các thế hệ trẻ hơn, đặc biệt là thế hệ thiên niên kỷ và thế hệ Z, đặc biệt quan tâm đến việc ăn uống sạch và tiêu dùng bền vững, thúc đẩy nhu cầu về các sản phẩm hữu cơ, có nguồn gốc đạo đức. 

Người tiêu dùng Việt Nam mua sắm tại cửa hàng thực phẩm sạch Organica tại Hà Nội

Nguồn: Organica

Chính phủ Việt Nam cũng đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển thực phẩm sạch, hướng đến bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy nông nghiệp bền vững. Trong đó, Quyết định số 885/QĐ- TTg[3] về việc phê duyệt Kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030 đã đặt ra mục tiêu tăng diện tích canh tác hữu cơ, đồng thời khuyến khích liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ thực phẩm sạch. Điều này đã dẫn đến việc tăng dần khả năng cung cấp các sản phẩm hữu cơ và thành lập thêm nhiều cửa hàng thực phẩm sạch.

Những người chơi chính trên thị trường

Một số thương hiệu trong nước và quốc tế đã khẳng định vị thế là những đơn vị chủ chốt trên thị trường bán lẻ thực phẩm sạch của Việt Nam. Các công ty này đã khai thác nhu cầu ngày càng tăng về thực phẩm an toàn, hữu cơ và sạch bằng cách cung cấp các sản phẩm đáp ứng các yêu cầu khắt khe của người tiêu dùng đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn.

Hiện nay, các cửa hàng thực phẩm sạch tại Việt Nam chủ yếu tập trung tại các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, nơi nhu cầu về thực phẩm lành mạnh và tiện lợi rất cao, đặc biệt là đối với người tiêu dùng trẻ, nhân viên văn phòng và các gia đình đang tìm kiếm lối sống lành mạnh hơn. Các cửa hàng này thường cung cấp các sản phẩm như rau hữu cơ, thịt sạch, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm chế biến tối thiểu không có chất bảo quản.

Ngoài việc phân phối sản phẩm từ các trang trại Việt Nam, một số cửa hàng còn nhập hàng từ các nước có ngành nông nghiệp tiên tiến như Úc, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, v.v. Các mặt hàng nhập khẩu thường bao gồm thực phẩm hữu cơ, các loại hạt và sản phẩm không chứa gluten để đáp ứng nhu cầu cụ thể của người tiêu dùng.

Đối với các kênh bán hàng, bên cạnh việc mua hàng tại cửa hàng, các nền tảng thương mại điện tử , phổ biến nhất là các trang web riêng của cửa hàng đang ngày càng trở nên phổ biến. Người tiêu dùng có thể dễ dàng đặt hàng trực tuyến và nhiều cửa hàng cung cấp dịch vụ giao hàng tận nhà, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về sự tiện lợi trong cuộc sống hiện đại.

Bảng dưới đây cho thấy một số cái tên nổi bật trong chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch tại Việt Nam:

Nguồn: Tổng hợp của B&Company

Những công ty chủ chốt này đã góp phần định hình thị trường thực phẩm sạch tại Việt Nam bằng cách cung cấp cho người tiêu dùng nguồn đáng tin cậy về các sản phẩm lành mạnh, bền vững và an toàn. Khi thị trường tiếp tục phát triển, các công ty này có khả năng mở rộng dịch vụ và phạm vi tiếp cận, thúc đẩy tăng trưởng trong lĩnh vực thực phẩm sạch.

Cơ hội cho các thương hiệu thực phẩm nước ngoài

Sự phát triển nhanh chóng của thị trường thực phẩm sạch tại Việt Nam mở ra nhiều cơ hội cho các thương hiệu thực phẩm nước ngoài, đặc biệt là các thương hiệu chuyên về sản phẩm hữu cơ, bền vững và tập trung vào sức khỏe. Một số yếu tố khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các thương hiệu nước ngoài:

Đầu tiên, nhu cầu tăng đối với hàng hóa nhập khẩu mang lại lợi thế đáng kể cho các thương hiệu thực phẩm nước ngoài. Người tiêu dùng Việt Nam có sở thích mạnh mẽ đối với các sản phẩm nhập khẩu, thường gắn liền với chất lượng cao hơn và các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt hơn. Các thương hiệu từ các quốc gia nổi tiếng với các biện pháp thực hành an toàn thực phẩm nghiêm ngặt, chẳng hạn như Nhật Bản, Hàn Quốc và các quốc gia châu Âu, có thể tận dụng nhận thức này. Các sản phẩm đáp ứng sở thích về thực phẩm hữu cơ, không biến đổi gen hoặc chế biến tối thiểu có khả năng tìm thấy một thị trường dễ tiếp nhận.

Sản phẩm thủy sản sạch nhập khẩu từ nước ngoài

Nguồn: WinMart

Thứ hai, quan hệ đối tác với các nhà bán lẻ địa phương như VinMart cung cấp một điểm vào chiến lược vào thị trường Việt Nam. Những sự hợp tác này giúp các thương hiệu nước ngoài tiếp cận được với cơ sở khách hàng đã được thiết lập và giúp họ điều hướng môi trường pháp lý tại địa phương. Làm việc với các nhà bán lẻ địa phương đáng tin cậy cũng xây dựng nhận thức về thương hiệu và lòng tin của người tiêu dùng, giúp các thương hiệu nước ngoài dễ dàng thành công hơn.

Thứ ba, ngành thương mại điện tử đang bùng nổ của Việt Nam tạo ra nhiều cơ hội hơn nữa cho các thương hiệu nước ngoài. Với sự thâm nhập internet cao và mua sắm tạp hóa trực tuyến ngày càng tăng, đặc biệt là ở các khu vực thành thị, các thương hiệu nước ngoài có thể thiết lập sự hiện diện trực tuyến trên các trang web tự lưu trữ hoặc các nền tảng thương mại điện tử như Shopee. Ngoài ra, việc hợp tác với các dịch vụ giao hàng địa phương như ShopeeFood , Grab hoặc beFood cho phép các thương hiệu tiếp cận những người tiêu dùng am hiểu công nghệ đang tìm kiếm sự tiện lợi và các sản phẩm cao cấp có thể được giao ngay tại nhà.

Hạt tươi trên trang thương mại điện tử Shopee

Nguồn: Shopee

Cuối cùng, đầu tư vào nông nghiệp địa phương có thể là một chiến lược có giá trị đối với các thương hiệu nước ngoài. Bằng cách đầu tư vào nông nghiệp hữu cơ hoặc thành lập liên doanh với các nhà sản xuất Việt Nam, các công ty nước ngoài có thể đảm bảo nguồn cung ổn định các thành phần chất lượng cao được trồng tại địa phương trong khi vẫn hỗ trợ ngành nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam. Điều này phù hợp với những nỗ lực của chính phủ nhằm thúc đẩy nông nghiệp bền vững và an toàn thực phẩm, tạo ra tình huống đôi bên cùng có lợi cho cả các thương hiệu nước ngoài và nông dân địa phương. Trong những năm gần đây, hợp tác nông nghiệp giữa Việt Nam và Nhật Bản đã có những tiến bộ đáng kể, đặc biệt là trong nông nghiệp xanh, một trong bốn lĩnh vực mà Nhật Bản đang tích cực thúc đẩy tại Việt Nam, theo ông Kudo Yoshimoto, Phó giám đốc Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) [4].

Kết luận

Thị trường thực phẩm sạch của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với các lựa chọn thực phẩm an toàn hơn, lành mạnh hơn và bền vững hơn. Sự phát triển của các chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch trong nước đã tạo ra một bối cảnh bán lẻ sôi động phục vụ cho người tiêu dùng thành thị có ý thức về sức khỏe. Đối với các thương hiệu thực phẩm nước ngoài, điều này mang đến vô số cơ hội, từ việc khai thác nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm nhập khẩu cao cấp đến hợp tác với các nhà bán lẻ địa phương và tận dụng các nền tảng thương mại điện tử.

Bất chấp một số thách thức, bao gồm rào cản pháp lý và sự cạnh tranh từ các thương hiệu địa phương, thị trường thực phẩm sạch của Việt Nam vẫn có tiềm năng đáng kể cho các công ty nước ngoài muốn đầu tư vào lĩnh vực thực phẩm đang phát triển của đất nước. Khi người tiêu dùng Việt Nam tiếp tục ưu tiên sức khỏe và thể chất, các thương hiệu nước ngoài phù hợp với những giá trị này sẽ có vị thế tốt để thành công trên thị trường năng động này.

[1] Vietcetera (2024). Đại dịch đã thúc đẩy người Việt Nam ăn uống lành mạnh, nhưng một số yếu tố đang kìm hãm họ <Nguồn>

[2] Vietnam Briefing (2024). Hiểu về tầng lớp trung lưu của Việt Nam: Quy mô, mô hình chi tiêu và cơ hội cho doanh nghiệp <Nguồn>

[3]Thủ tướng Chính phủ (2020). Phê duyệt Kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030. <Nguồn>

[4]Mekong ASEAN (2023). Tăng cường hợp tác nông nghiệp xanh giữa Việt Nam và Nhật Bản <Nguồn>

Đọc thêm những bài phân tích khác