* Bài viết này nằm trong chuyên mục “Bản tin Việt Nam” do các nhà nghiên cứu trẻ của B&Company thực hiện. Chuyên mục bao gồm các bài viết ngắn cung cấp thông tin tổng quan về các ngành mới nổi, xu hướng tiêu dùng và kinh tế xã hội Việt Nam.

** Bài viết được dịch tự động từ bản gốc tiếng Anh

Tổng quan thị trường xe máy điện tại Việt Nam

Việt Nam đang chứng kiến một sự chuyển mình đáng kể từ xe máy chạy bằng xăng truyền thống sang xe máy điện. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, hiện có hơn 3 triệu xe đạp điện và xe máy điện đang lưu hành tại Việt Nam. Điều này đã biến Việt Nam trở thành thị trường xe máy điện lớn nhất trong khu vực ASEAN và lớn thứ hai trên toàn cầu, chỉ sau Trung Quốc.

Sự phát triển của thị trường xe máy điện được cho là nhờ vào các cơ hội xuất phát từ những khuyến khích của Chính phủ và xu hướng chuyển đổi xanh tại Việt Nam. Đối với những khuyến khích của Chính phủ, xe máy điện được hưởng các ưu đãi thuế và trợ cấp (Ví dụ: Phí đăng ký cho xe điện chạy bằng pin ở mức 0% trong 3 năm; thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe điện chỉ từ 1%-3%, v.v.) và các cải thiện về cơ sở hạ tầng đang diễn ra, đặc biệt là trong việc phát triển mạng lưới sạc. Thứ hai, sự gia tăng phổ biến của xu hướng tiêu dùng xanh đã khiến người tiêu dùng ưu tiên các sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường, từ đó thúc đẩy nhu cầu về xe máy điện. Thứ ba, việc sử dụng xe máy điện sẽ đóng góp đáng kể vào việc đạt được mục tiêu chuyển đổi xanh với sự giảm phát thải carbon và thúc đẩy năng lượng sạch.

“Xanh SM” là một trong những ví dụ nổi bật phản ánh sự phát triển của thị trường xe máy điện. Đây là dịch vụ đặt xe điện được điều hành bởi Công ty cổ phần di chuyển xanh và thông minh (GSM). Dịch vụ này góp phần phổ biến thói quen sử dụng xe điện đến người dân, từ đó nâng cao nhận thức của công chúng về sự tiện lợi và bền vững của các phương tiện xanh.

Xanh SM. Nguồn: GSM website

Mặc dù có một số điểm tích cực, nhưng vẫn còn những thách thức tồn tại. Xe máy điện thường có chi phí đầu tư ban đầu cao hơn so với xe máy chạy xăng truyền thống, điều này có thể là rào cản cho một số người tiêu dùng, đặc biệt là những người ở phân khúc thu nhập thấp. Hơn nữa, thị trường xe máy chạy xăng đã quen thuộc tại Việt Nam, vì vậy cần có thời gian để người tiêu dùng làm quen và thay đổi thói quen tiêu dùng.

Đối thủ cạnh tranh chính

Thị trường xe máy điện tại Việt Nam có sự kết hợp giữa các công ty lâu đời và các startup mới nổi. Trong đó, VinFast, một công ty con của tập đoàn Vingroup (Việt Nam), đã nổi lên như một đối thủ chính trong thị trường sản xuất xe máy điện nội địa. Các công ty nổi bật khác như Dat Bike, Pega và Yadea cung cấp các tính năng và thiết kế độc đáo phục vụ cho các phân khúc khách hàng khác nhau, góp phần vào sự đa dạng và cạnh tranh của thị trường.

Xe máy điện Vinfast và Yadea. Nguồn: Vinfast’s website và Yadea’s website

Đầu tư và hợp tác Nhật Bản đối với xe máy điện

Đầu tư và hợp tác Nhật Bản đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh trong thị trường xe máy điện của Việt Nam. Một số công ty Nhật Bản nổi bật đã thiết lập sự hiện diện mạnh mẽ tại Việt Nam, hợp tác với các công ty địa phương để phát triển và sản xuất xe máy điện. Ví dụ, Honda đã tích cực đầu tư vào thị trường xe máy điện của Việt Nam, hợp tác với các đối tác Việt Nam để phát triển các mẫu xe mới và mở rộng mạng lưới hạ tầng sạc. Yamaha cũng đã hợp tác với VinFast để phát triển và sản xuất xe máy điện chất lượng cao, giá cả phải chăng, tận dụng chuyên môn công nghệ của Yamaha và kiến thức thị trường địa phương của VinFast. Ngoài ra, chính phủ Nhật Bản cũng đã cung cấp hỗ trợ thông qua các sáng kiến như “Dự án cải thiện môi trường Nhật-Việt”, nhằm thúc đẩy giao thông bền vững và giảm phát thải khí nhà kính tại Việt Nam, càng khẳng định tầm quan trọng của sự tham gia của Nhật Bản trong sự phát triển của thị trường.

Tương Lai Của Thị Trường Xe Máy Điện Tại Việt Nam

Mặc dù còn nhiều thách thức, triển vọng cho thị trường xe máy điện của Việt Nam vẫn tích cực với nhiều chính sách hỗ trợ từ Chính Phủ nhằm hướng tới các mục tiêu chuyển đổi xanh tại Việt Nam. Theo Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí thải carbon và khí methane của ngành giao thông vận tải (Quyết định số 876/QĐ-TTg), đến năm 2050, 100% phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chuyển sang sử dụng điện và năng lượng xanh. Trong giao thông công cộng, từ năm 2030, ít nhất 50% phương tiện sẽ sử dụng điện và năng lượng xanh; 100% taxi mới đầu tư sẽ sử dụng điện và năng lượng xanh. Đến năm 2050, 100% xe buýt và taxi sẽ sử dụng điện và năng lượng xanh.